DIY Audio Türkiye Forum

[drhardware]

Sanırım mikrofonunla ilgili bir sorun var, 7Khz bir tweeter için çok düşük bir üst limit! Voice türü mikrofonsa yüksek frekanslara tepkisiz olması doğaldır. Kadı ki ortalama bir tweeterden en az 20Khz e kadar cevap beklenir. Aksi takdirde tweeter kullanmanın bir manası kalmaz...

[hoparlör]

Sanırım mikrofonunla ilgili bir sorun var, 7Khz bir tweeter için çok düşük bir üst limit! Voice türü mikrofonsa yüksek frekanslara tepkisiz olması doğaldır. Kadı ki ortalama bir tweeterden en az 20Khz e kadar cevap beklenir. Aksi takdirde tweeter kullanmanın bir manası kalmaz...

Dr.'a söylediklerinde aynen katılıyorum ve hemen uyarıyorum. Herhangi bir mikrofonla hoparlör ölçümü yapamazsınız...

Panasonic marka bir sürü mikrofon kapsülünü incelemiştim, Karaköy'den de toplayıp denemiştim. En sonunda gidip bir tane almak durumunda kaldım.

Çoğu mikrofon konuşma frekansı dışında sağırdır, bu yüzden tercih edilirler. Enstrüman mikrofonları da aynen öyle, yoksa sahne vs. için hayat çok zor olurdu. Ayrıca mikrofonlar uni/bi-directional diye belirli yönlerden gelen sesleri alabilecek durumda olmalıdırlar.

Ancak ölçüm mikrofonları için durum tam tersidir, duyulabilir ses frekansında doğrusal bir frekans cevabı verirler, ve de omni-directioanl yani her yönden gelen sesi kaydederler. Bu özellik oda akustiği ölçümü yapıyorsanız olmazsa olmazdır. Bu sayede hoparlörün ana aksı, ve çevre aksındaki frekans cevapları ölçülür ve bu yüzden sağır/yarı sağır oda kullanmak zorunluluğu vardır.

Mikrofon konusunda aslında gidip aldıktan sonra da iş bitmiyor, kalibre dilmesi gerekir. Bu kalibrasyonda laboratuvar ortamında referans bir mikrofona göre çıkarılan frekans kazancı eğrisinin bilgisayar kalibrasyon dosyasından ibarettir, ancak bu şekilde mutlak ölçüm yapılabilir, bir de SPL metre yardımıyla.

Kalibrasyonu biz es geçebiliriz, mutlak değil göreli (relative) bir ölçüm yeterlidir, çoğu ölçüm mikrofonu yeterli frekans düzlemi sağlarlar. Fabrikadan her çıkan mikrofonun bu şekilde kalibre edilmesi gereği vardır, ama bu da ayrı bir tartışma konusu.

Dolaysıyla ölçüm mikrofonu deyince bu işte DIY dünyasında kullanılan iki tane başarılı mikrofon vardır, birisi Behringer ECM8000, diğeri de DIY mikrofon yapacaklar için Panasonic VM61A, digikey'den temin edilebilir. Linkwitzlab sitesinde bunun nasıl yapılacağı detaylı anlatılıyor.

Panasonic serisini incelediğimde elektret condenser tipi bu mikrofonların ancak birkaç tanesinin tüm frekans bandını kapsadığını gördüm, bulduklarımın en iyisi 15KHz civarında kalıyordu, alt frekanslar da kesikti.

Bundan sonra ise Phantom beslemeli bir preamp /mikrofon önkuvvetlendiricisi gerekiyor, bunu da ya Behringer minik mikserler ya da böyle bir girişe sahip pro ses kartları ile yapabiliyorsunuz. Kendiniz de yapabilirsiniz ama değmez derim, 2. el bile bulabilirsiniz.

[hoparlör]

Bence tweeter ölçümlerinde bir sorun var, mid le aynı sonucu vermiş yaklaşık olarak..

Grafiklere baktığımda çıkardığım sonuç elindeki mikrofonun 7KHz yukarısına nerdeyse sağır olduğu. Ancak böyle körüklü mid'lerin frekans cevabının çok da yukarıya uzanmadığı şeklinde bir genelleme yapabiliriz.

Aslında 100 Hz altı için subwoofer kullanacaksan mid hoparlörden vazgeçip bas-tiz şeklinde ikili bir yapıya da gidebilirsin bu da bir tercih.

Ayrıca elindeki dome bana tanıdık geldi, Dali markasının yedek parçası, çıkması gibi duruyor. Şu anda görünüş itibarı ile elindeki en kaliteli hoparlörün tizlerin olduğunu söyleyebilirim. 2K civarında bir kesme ile hoparlörlerin doğal eğiminden yararlanabilirsin. Bence bir kondansatör ile deneme yap derim, kulağına nasıl geliyor. Ancak vokal ağırlıklı bir şeyler dene, akustik sesler, opera ki orta seslerde kulağına kötü gelen birşey var mı bir test et derim.

Bu sadece bir seçenek, şu anda yapmak istediğin sistem için mid hoparlörün biraz uygunsuz gibi duruyor, ancak gene de 7KHz'e kadar frekans eğrisi düzgün ise 5-7KHz arası üst, 700-800 Hz arası alt kesim frekanslı seçenekler uygun olabilir. Opera için alt kesim frekansı 400, üst 5-7Khz olursa insan kulağının en hassas olduğu bölümlerde crossover geçişinden kaynaklanan bozulmalar, kaymalar minimuma indirgenir. Bangır bangır müzikte ise bu kadar tırmalamaya gerek kalmayabilir.

[hoparlör]

Portlu kabin yapımıyla ilgili birşeyler dieycektim akşam ama fırsat olmadı. Hoparlöre kabin yaparken hoparlörün rezonansı ile kabinin akustik rezonansı arasında bir uyum olmalıdır, bu uyumdan kastımızda mümkün olduğunda düz bir frekans eğrisinden hoparlörden minimum distorsiyonla en yüksek verimi almaya çalışmaktır. Özellikle kulağın duyarlılığını yitirdiği alt frekanslarda kazancı artırmak, ve daha yüksek ses basıncı elde etmek için bir de port ilavesi yapılırsa bu durumda bir de portun rezonansı devreye girecektir. Bu üçünün uyumlandırlması en az 3dB ses kazancı demektir ve de iki katı yüksek ses duyacağımız anlamına gelir.
100Hz yukarısında bunun yapmak pek de anlamlı değildir, asıl 100Hz altında hoparlörün rezonansında ürettiği büyük ses enerjisini dengeleyerek bundan extra ses kazancı elde etmek anlamlıdır.

Anlatımım biraz hikayemsi olabilir ama teknik detaylar o kadar yoğun ki, şimdi tutup portun ürettiği rezonanas ve harmonikler gibi bir sürü matematik hesaba girmek lazım, eh bunun için bir sürü iyi kitap ve benden iyi kaynaklar var. Ama sonuçta Q olarak hesaplanan faktör tüm bu anlattıklarımın sonucudur, hoparlör karakteristiğine göre Q faktöründe oynanarak istenilen sonuca en yakın kabin ve port ölçüleri hesaplanır. Ancak hesap ayrı sonuç ayrıdır genellikle, her zaman çıkan sonucun ölçümlennmesi ve hesaplamalarla karşılaştırılarak yapılan işin modellemesi çıkarılmak zorundadır. Bu yüzden her her hoparlör projesi değil aynı malzemeden üretilen her kabinin ayrı ayrı test edilmesi gerekir. Eh yüksek kalite demek maalesef bu demek, yoksa Wharfedale fiyatına Monitor Audio, Sonus Faber felan alabilirdik.

[drhardware]

Şunu belirtmek isterim ki, özellikle opera dinleyenler için soprano, mezzo soprano aryalarda 1,5-3Khz arası herhangi bir frekansta kesim noktası olan crossoverler ÇOK CİDDİ PROBLEM dir.. Genellikle iki yollu pasif crossoverler bu frekanslarda yapıldığından denediğim iki yolluların neredeyse tamamında (Wharfedale 9.1, KEF Q1, Focal 705, Klipsch RB51) ;
-2Khz civarı crossoverler için, mezzo sopranoların alt oktavlarında ve ciddi anlamda 1,5Khz bölgesinde duyulabilir distorsiyon,
-3Khz civarı crossoverler için sopranoların orta ve üst oktav geçişlerinde 2Khz bölgesinde şiddetli distorsiyon algıladım..
Her ne kadar bu distorsiyon amplifikatöre göre değişir nicelikte ve muhtelif harmoniklerde olsa da (ki bu konu oldukça uzun bir açıklama ve inceleme gerektirmektedir), dinleme büyüsüne ve odyofiliteye tecavüz ettiği aşikar!
Tüm bu dinlediğim iki yolluların dişi vokal dışındaki performansları konusunda bulunabilecek fazla kusur yokken, özellikle de crossover bölgesindeki ciddi bozulma, ilgili hoparlörlerin opera veya dişi vokal bakımından pek uygun olmadığı kanaatine varmama neden oldu.
Diğer yandan ucuz yollu bir Wharfedale 9.6 veya Monitor Audio RB6 ile yaptığım uzun ve kısa dinlemelerde ilgili frekans bandında herhangi bir rahatsızlık hissetmedim. Her ne kadar 9.6 nın genel klasik müzik performansı tartışılabilir nitelikte olsa da (hatta belki de tartışılamaz derecede berbatsa da) dişi vokal konusunda iki yollulardan kesin bir biçimde ayrıldıkları bir gerçek..
Uzun sözün kısası, Göknan'ın tespitlerine aynen katılıyorum; eğer opera düşkünüyseniz vokal bandına dokunacak bir crossover yapmayın!

[hoparlör]

Şöyle bir program var hocam belki ismini duymuşsunuzdur ; Acoustic Analyzing Sysyem 5E
Hoparlörler hakkında ön bilgi vermesi için basit bir mikrofon ile test yaptım.
[quote]

Bu yazılım gerçekten güzel ve iyi bir ses kartı ve ölçüm mikrofounu ile iyi iş görür, akşam bir deneme yapabilirim

Tek kötü tarafı ise fiyatı 990 USD

Ama lite versiyonları da var, çok daha ucuz.

[miriel]

Öncelikle değerli yorumlarınız için çok teşekkürler ,

100 hz altı subwoofer kullanacağım.Bas ve tiz olarak 2 yollu kullanırsak kesimlerimiz 1,5 - 3 kHz arasına rastlayacaktır büyük ihtimal,buda drhardware' nin dediği gibi istenmeyen bir durum sergiliyor bize.Bu yüzden 3 yollu kullanım daha aklıma yatıyor.

Basit bir mikrofonla en azından hoparlörlerin 50 - 7 kHz arası davranışları hakkında bir bilgimiz oldu.
Bu gözlem ve bilgilere dayanarak,
Bass,100 Hz - 700 Hz alt ve üst kesim.
Mid (bots),dediğiniz gibi okadarda iyi değil 450-500 Hz arası cıızırtı yapıyor ama düşünüyorumki doğru frekans aralığında kullanırsak iyi bir hoparlör olabilir.700 Hz - 4 kHz alt ve üst kesim.(3 kHz den uzak bir kesim olması crossover geçişinin daha sağlıklı olacağını düşündüğüm içindir.)
Tweeter için ise 4 kHz den alt kesim yapmak en uygunu olacağını düşünüyorum.

Hoparlörlere çok geniş frekans aralığı vermek,hoparlörü kalitesizliğe itecektir.Bozmadan birlikte çalabildiği frekans genişliğiyle hoparlör kalitesinin orantılı olduğu kanaatindeyim,bilmiyorum sizler ne düşünüyosunuz bu konu hakkında?

Hocam bir şeyi merak ettim,programı kullanım amacımız crossover kesimlerini bulmak içindi.Kesim aralıklarımızda mikrofonumuz (referans konumuna göre-yani kalibresiz) bize sağlıklı bilgi veriyor ise yüksek frekansları algılayabilen mikrofon kullanmak,crossover kesimi hakkında bize ne tür bir yararı olabilir ?

Hocam kabin konusunda kule tipinde bir sıkıntı olmadığını düşündüyseniz niyetim kule tipi portsuz bir kabindir.Ön kapağı daraltıp kutuyu yükselterek bulduğumuz kutu hacmini sabit tutacağım.Tabiki kenarlar 45 derece yapıştırma olacağından,ön ve arka kapakların oturacağı iç desteklerin hacminide kutuya ekleyeceğim.Veya bir düşüncem daha var,tüm kapak kenarlarını 45 derece keserek desteksiz komple yapıştırma yapabilirim.Mid ve tiz için kutunun yüksekliğine katkısı olması amacıyla ayrı bir bölme yapacağım.Yakın zamanda 3 boyutlu katı modellemeyle düşündüğüm tasarımı sizlerle paylaşmaya çalışacağım.

Bu arada bu başlığı açış sebebimin cevabını üstte çok detaylı bir şekilde verdiğiniz için çok teşekkür ederim,düşüncelerim doğru çıktı,hoparlörlerin çalışacağı en iyi frekans aralığını ses seviyesiyle bulmaya çalışacaktımda meğerse amcalarım bunlara özel programlar yapmış

[fixxxxxer]

Vallahi sizin çalışmanız nasıl bir sonuç verecek merakla beklemekteyim, yalnız şunu belirteyim, elimde birebir aynısı olmasa da sürücü ölçüleri ve kabin ölçüleri bakımından eşit pioneer bir kabin takımı var, bunu hurda aldım, tizleri uçmuştu yeniledim, cross-over'ları filan uçmuştu, kondansatörlerini daha kaliteli polyesterlerle değiştirdim, cross-over'ın bas bobini kopmuştu bağladım filan... Ama yine de pek bi randıman aldığımı söyleyemem, böyle olunca cross-over'lardan kurtulup midleri 3x10uF philips polyester ve tizleri de 4,7uF wima mkp ile bağladım, haliyle bas sürücüsü için hiçbirşey yapmadım, bendeki 6,4 ohm... Bu haliyle çok daha tatminkar olduğunu söyleyebilirim, ki benimki rasgele kondansatör değerleri ile yapılmış bi deneme idi sadece... Bas katını ayırmak için cross-over işe yarar belki ama sub frekansa bu sürücüyle inmeyi düşünmediğinizi söylemişsiniz, bu takdirde de cross-over olmadan iyi netice alabilirsiniz... Kaldı ki bas sürücüsü çok da iyi birşey olmadığından (pek atak bi hoparlör değil, ciddi güç düzeylerinde baslarda patlama, göbek vurma yapıyor) bas almak için zorlarsanız sonuç kötü olabilir... kondansatör değerleri konusunda hoparlör hocam çok daha profesyonel yorumlar yapabilir tabi... Cross-over tabi ki iyi olur ama iyi sonuç verecek birşey için tasarımı, hesaplaması çok zor görünüyor benim gözüme... Tabi benimki fikir sadece, yoksa keşke ortaya diy iyi sonuç veren, başarılı bir cross-over hesaplama-yapım yöntemi çıksa bu başlıktan biz de sebeplensek Kolay gelsin diyorum...

[hoparlör]

100 hz altı subwoofer kullanacağım.Bas ve tiz olarak 2 yollu kullanırsak kesimlerimiz 1,5 - 3 kHz arasına rastlayacaktır büyük ihtimal,buda drhardware' nin dediği gibi istenmeyen bir durum sergiliyor bize.Bu yüzden 3 yollu kullanım daha aklıma yatıyor.

Dr.un dediğine güven, çok doğru bir yaklaşım, sırf bunu test etmek için geçen sene aynı aryayı iki ay dinledim çeşitli mid hoparlörlerden. İşin komiği bıkmadım da, ama ne anlama geldiğini anladım. Rahmetli Pavarotti çok sevinmiştir. Bu arada sopranoların sesleri farklı bir konu, eğer yüksek seste çınlamadan çatlamadan ses alabiliyorsa bir sistem olmuştur. Gerçeken göründüğünden zor, neyse oralara gelicez daha.

Hoparlörlere çok geniş frekans aralığı vermek,hoparlörü kalitesizliğe itecektir.Bozmadan birlikte çalabildiği frekans genişliğiyle hoparlör kalitesinin orantılı olduğu kanaatindeyim,bilmiyorum sizler ne düşünüyosunuz bu konu hakkında?

Kesin bir kural yok ama özellikle orta sesler için bu söylenebilir. Kaliteyi sağlayan çok faktör var, kaliteli hoparlörden de ne kastetiğimizi iyi tanımlamamız gerekir. Kalite=Pahalı hoparlör değildir.

Hocam bir şeyi merak ettim,programı kullanım amacımız crossover kesimlerini bulmak içindi.Kesim aralıklarımızda mikrofonumuz (referans konumuna göre-yani kalibresiz) bize sağlıklı bilgi veriyor ise yüksek frekansları algılayabilen mikrofon kullanmak,crossover kesimi hakkında bize ne tür bir yararı olabilir ?

Çok yararı olacaktır.

Bu tweeter denen mahlukatlar öyle 20 KHz deyince pat diye durmazlar, ilerilere doğru uzanırlar. Bazen dengelemek gerekir. Hem bazı tizler 10 KHz'den sonraki frekans bandında oynamalar yapabilir. Ama asıl kabini bitirdiğinde oda akustiğinden kabin frekans cevabına kadar bir sürü ölçümlenmesi gereken konu var. Hoparlörlerin yerleşimi vs. çok önemli faktörler ve ölçümlenmesi gerekir, sıra onlara da gelecek.

Hocam kabin konusunda kule tipinde bir sıkıntı olmadığını düşündüyseniz niyetim kule tipi portsuz bir kabindir.Ön kapağı daraltıp kutuyu yükselterek bulduğumuz kutu hacmini sabit tutacağım.Tabiki kenarlar 45 derece yapıştırma olacağından,ön ve arka kapakların oturacağı iç desteklerin hacminide kutuya ekleyeceğim.Veya bir düşüncem daha var,tüm kapak kenarlarını 45 derece keserek desteksiz komple yapıştırma yapabilirim.Mid ve tiz için kutunun yüksekliğine katkısı olması amacıyla ayrı bir bölme yapacağım.Yakın zamanda 3 boyutlu katı modellemeyle düşündüğüm tasarımı sizlerle paylaşmaya çalışacağım.

Kabin boyutlarını sevmen çok önemli, ses sistemlerinden sağlanan tatmin aynı zamanda görseldir, psikolojik faktörleri unutmamak lazım. MDF yapıştırırken çok dikkatli olman lazım. Yapıştırıcı ile düzgün yapıştırıp preslesen bile oynama yapacaktır. Oynamaması için hem ortamın ısı vs. açısından değişken olmaması hem de pres kalıbı hazırlanması gerekir. Bunun ustalıkla ilisi yok, mdf yapışana kadar da oynama yapabilen bir malzeme maalesef. Bu yüzden ya yapıştırdıktan sonra ince bir vida ile sabitleyeceksin, ya basınçlı tabanca ile çivi çakacaksın ya birbirine geçmeli yapacaksın ya da ahşap kamalar kullanıp birbirine çakacaksın.

Vidalı, vidasız denemelerden sonra ben basınçlı tabanca ile çivi çakmayı tercih eder oldum, oynama yapmıyor. Ama vida da olur, sayısını abartmamak kaydıyla.

Modelini merakla bekliyorum, kolay gelsin.

[miriel]

Hocam inanın akşam sizin yazılarınızı bekleyip okumak benim için bir hobi oldu

Hepinizin bu değerli yorumları,her cümlesi bana yeni birşey katıyor.Teşekkür ederim