Bu projenin adım adım ilerleyişi aşağıda detaylarıyla birlikte paylaşılmıştır.
Burada hoparlör kabini tasarımının ardından hoparlör kabini yapımını,crossover tasarımı ve crossover yapımını resmederek anlatmaya çalışacağım.
Yol gösteren,bildiklerini paylaşan,zamanını harcayan,takip eden başta "
Hoparlör" olmak üzere herkese teşekkür ederim.
Bu birinci msja kolaylık olması ve forumda temelli kalması amacıyla zamanla resimleri yükleyeceğim.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Sistemde 2 adet 3 yollu portsuz(sealed) kabin ve pasif crossover yapılacaktır,harici bir Subwoofer ile 4 yol sistem tasarlanacaktır.
kabinlerde kullanılacak hoparlörler,
tweeter,(5 ohm/bots);
Mid,(8 ohm/universal);
Midbass,(5 ohm/pioneer);
Subwoofer,(4 ohm/cadence);
3 yollu kabinlerin hacmini midbass hoparlörümüzün çalışma hacmini belirleyerek ve gereken eklemeleride yaparak tespid edeceğiz.Bunun için ilk adım hoparlörümüzün thiele/small parametrelerini bulmak olacaktır.Bu ilk adımda gerekli olan araç gereçleri sayacak olursak ;
10 ohm luk Metal Film direnç,
- DIREN_10.JPG (28.99 KiB) 13645 defa görüntülendi
Hesaplamalarda sağlıklı sonuç için direncin gerçek değerini ölçüyoruz,(10.4 ohm),
Multimetre veya hassas ölçüm yapıp doğru sonuca dahada yaklaşmak için true RMS bir voltmetre,
Hoparlörü sürmek için bir amplifikatör,
Hoparlöre ses sinyalleri göndermek için bir bilgisayar ve programı,(veya osiloskop).
Acoustic analyzing system 5e programıyla ses sinyallerini gönderebilirsiniz ve birçok artı özellikde mevcuttur.
Download ;
http://www.mediafire.com/?jvzmuznjh2mhttp://sound.westhost.com/tsp.htm adresinden de yararlanarak bağlantı şekillerini ve ölçüm yöntemini görebilirsiniz.
- TSP_F2.GIF (3.24 KiB) 13630 defa görüntülendi
Öncelikle Hoparlörümüzü boşluktaki rezonans frekansını bulmak için asıyoruz,
Anfimizide 100Hz sinyalde 1Volt verecek şekilde ayarlıyoruz,
Burada 10.4 ohmluk metal film direncimizi hoparlöre seri bir şekilde bağlıyoruz.Multimetremizi dirence paralel bağlıyoruz,
Bilgisayar,anfi,direnç,voltmetre,hoparlör bağlantılarımızı tamamladıktan sonra bilgisayar programından frekans sinyallerini 100 Hz den başlayarak gönderiyoruz.Her sinyaldeki voltmetre değerini (yani direncin ucundaki gerilimi) okuyarak en düşük gelirimi tespid ediyoruz.Bu endüşük gerilimi ölçtüğümüz ses sinyali bizim rezonans frekansımız olacaktır.
Buradaki sistemde,elektrik bilgilerimizden şunları çıkarabiliriz;
Direnç ve Hoparlörün seri bağlantısından dolayı anfiden çıkan voltajı birbirleri arasında bölüşeceklerdir.Direncin ve hoparlörün gerilimleri toplamı anfimizi ayarladığımız çıkış gerilimi olan 1 volt'a eşit olacaktır.
Direncimizin ohmajı sabittir,fakat değişen sinyalle hoparlör ohmajı değişken değerler alacaktır.Direncimizin üzerindeki voltaj en düşük seviyede olduğunda Hoparlörün üzerindeki voltaj En Yüksek seviyede olacak ve toplamlarıda 1 volt olacaktır.
(NOT: True RMS voltmetre olmadığında bu toplam 1 voltun biraz üzerinde çıkabilir,bunun sebebi cihazın çok küçük voltaj değerlerinde yaptığı yuvarlatma hataları ve hassas ölçüm yapamamasıdır.)
- bağlantı.JPG (12 KiB) 13635 defa görüntülendi
Direnç üzerindeki en düşük voltajı veren boşluktaki rezonans sinyali Fs değerini bu şekilde bulmuş oluyoruz.
Sistem ;
Ölçümler sonucu Fs=59Hz olarak tespit edildi
100 hertz - 0,566 volt
61 hertz - 0,357 volt
60 hertz - 0,348 volt
59 hertz - 0,343 volt58 hertz - 0,344 volt
57 hertz - 0,350 volt
Şimdi thiele/small parametrelerimizi hesaplayabiliriz ;
İşlemlerin devamı için hoparlörümüzün kutudaki rezonans frekansına ihtiyacımız olacak.Bu ölçümü,belli ölçülere sahip,hoparlör çaplarına göre belli hacimde olan özel bir kutuda ölçüm yapacağız.Burada
Hoparlör hocamın verdiği aşağıdaki tablodan yararlanacağız,
- kutu.jpg (18.93 KiB) 13632 defa görüntülendi
Kutumuzun iç kenar oranları altın oran diye tabir edilen,testlerle zamanında bilginlerin belirleriği oran olan 0.62/1/1.62 şeklinde yapacağız.Midbass hoparlörümüzün çapı 20 cm olduğundan,üstteki tablodan 28000cm^3 lük hacme sahip bir test kutusu yapacağımızı belirliyoruz.
Kutuyu yapmak isteyenlere kolaylık için ölçüleri veriyorum ;
Test kutusuna Hoparlörümüzü ters bağlayarak,hoparlör koni hacmi ve kutu deliğinin et kalınlığı hacmini de 28000cm^3 'e ekliyoruz.Yani İçerde hapsolan hacmi hesaplıyoruz,hesaplamalar aşağıda resmedilmiştir.
Kutuda yapılan ölçümler sonucu kutudaki rezonans frekansı Fb=88Hz tespid edildi
90 Hz - 0,261 V
89 Hz - 0,254 V
88 Hz - 0,250 V (rezonans)87 Hz - 0,252 V
86 Hz - 0,258 V
Ardından formülasyonlarla aşağıdaki gibi hoparlörümüzün çalışacağı hacmi buluyoruz(Vas ve V),
Bulduğumuz bu hacme hoparlörlerin kabin içinde kaplayacakları hacimleri de ekleyeceğimizden hoparlör hacimlerini hesaplıyoruz,
İsterseniz bu değerleri
http://sound.westhost.com/ls-param.zip buradan indireceğiniz bir program ile de hesaplayabilirsiniz,
Kabinin akustik tasarımı,birinci adım ;
Ses dalgalarının daha az yansıması amacıyla yan kenarlara geriye doğru eğim verildi,ikinci adım;
Hoparlör konumlandırması için mıknatıslar aynı düşey hizzada olacak şekilde ön kapağa geriye doğru eğim verildi,tweeter ve mid hoparlörlerinin çınlama etkisinden kaçınmak için delikleri ön kapağın düşey orta ekseninden kaçırılarak kenara yakınlaştırıldı.Kabinin en altına ise crossoverları yerleştireceğimiz baza kısmı eklendi.üçüncü ve son adım;
Kabinimizin şeklini belirlediğimize göre,bulduğumuz V hacmine hoparlör ve izolasyon malzemelerinin hacimlerini de ekleyerek kabin yüksekliğinin hesabını aşağıdaki gibi yapıyoruz,
Kabin ölçüleri kesinleştikten sonra yapım aşamasına artık geçebiliriz.Gerekli olacak elektrikli malzemeler ;
Degobaj,şarzlı matkap,freeze,dairesel testere,zımpara makinası.
Bunlara ek olarak işkenceler,yapıştırıcılar(deniz tutkalı ve inşaat yapıştırıcısı),vidalar,metal iç destek lamaları,planyalar,slikon tabancası da el aletleri olarak sıkça kullanılacaktır.
Malzemeleri toparladıktan sonra marangozda dikdörtgen olarak kesilen 18mm MDF kabin kenarlarının eğimli kenarlarını tek tek planladığımız ölçülere göre çizildi,
Çizimler yapıldıktan sonra önce fazlalık parçalar destek şablon yardımıyla degobaj ile düzgün bir şekilde kesildi,
Sonra yine destek şablon yardımıyla MDF et kalınlıklarının eğimleri hesaplara göre tek tek kesildi,
Destek şablonu yerleşimi,
Elektrikli zımpara ile et kalınlıklarındaki son rötüşler yapıldı,
Kapakların kesimleri tamamlandı,
Kapakları yapıştırmada kullanılacak yapıştırıcıların yapışma yüzey alanını arttırmak ve tutunmayı iyileştirmek için MDF et kalınlıklarına kanallar açıldı,
Mekanik montaj için destek lamelleri belirlenen açılarda ön kapak için 80 dereceden 6 adet,arka kapak için 100 dereceden 6 adet ve baza kısmının montajı için 90 dereceden 2 adet olmak üzere toplamda 14 adet lama eğilerek hazırlandı,
Sonraki adım olan yapıştırma aşamasında yapıştırıcılar kanallara dikkatle sürülerek,kenar açılarına göre hazırlanan kalıp MDF parçalarıyla iyice sıkıştırıldı,arka üç kapağın yapıştırılması yapıldı.
Ön kapak için hoparlör yuvaları çizilerek freze ile açıldı,
Ön kapak montajı,
Ön kapak montajından sonra iç köşelerde yuvarlatma yapıldı,
Bazaların montajı yapıldı,
Montaj aşaması bittikten sonra Dış Kenar Yuvarlatmaları elektrikli zımpara ile yapıldı,
Köşe macunları çekildikten sonra ince zımparayla pürüzsüzleştirildi,
Artık kabinlerimiz boyaya gitmeye hazır.Pürüzsüz bir boya için son zımpara çok ince vurulmalı.MDF nin boyayı emmemesi içinde boyadan önce birkaç kat astar atılmalı.
Kabinler boyadan geldikten sonra ;
İlk olarak vida somun ikilileriyle kuvvet bağlı kabinin içine giriş terminali yapıldı,iki somun kabinin dışında ve iki somun kabinin içinde olarak sıkıştırmayla vida MDF ye tespit edildi;
Hoparlör montajları üst iki hoparlör vida somun,alt hoparlör ise vida dubel kullanılarak yapıldı,
Herhangi bir hava sızıntısı olmaması için hoparlör yuvalarına yapışkanlı izolasyon malzemesi yapıştırıldı,
Kabinin izalasyonu zift,keçe ve elyaf olmak üzere 3 kattan yapıldı.Dıştan içe doğru ses dalgalarının absorbe edilerek yansımasını engelleme mantığı ile yumuşak malzemeden sert malzemeye doğru izalasyon yapıldı yani en dışta en yumuşak ve gözenekleri en büyük olan elyaf,sonra keçe,sonra zift tabakası ve son duvar olarak tabiki MDF.
İzalasyona ilk adım olarak ziftli keçe ile bütün kabinin yüzeyini kaplayarak başlandı ;
Her kenar için tek parça ölçülü kesilerek yapıştırıldı,
Kabin içi kablo tesisatı her hoparlöre ayrı hat çekilerek sağlandı.Bu hatlar manyetik etkilenmeden korunmak için izole edildi ve mümkün olduğunca birbirinden uzakta çekildi,
Son izolasyon katı yani en dış kat olan elyafı kablo,mid ve tweeteri örtecek şekilde ön kapak hariç kalan heryeri kablıyoruz,
Hoparlörlerin alyan başlı vidalarla montajından sonra kabinin son hali ;
En son miriel tarafından, 21 Mar 2010, 22:20 tarihinde değiştirildi, toplamda 24 değişiklik yapıldı.