Bir hoparlörün doğuşu

Makaleleriniz » Elinizde olan veya yazdığınız makaleleri(teorik bilgi, nasıl çalışır gibi bilgiler) gönderin; ana sayfamızda isminizle beraber yayınlayalım. Ayrıntılı bilgi Haberler ve Duyurular forumunda mevcuttur.

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 29 Haz 2009, 16:16

drhardware yazdı:Vay vay vay...
Yaw hocam ne işlere girişmişsin öyle?
Bilmem bu kelime yeterli mi bu çalışma için ama: BRAVO!
Mekanik konusunda, en azından Türk DIY Audio aleminde atılmış en ciddi adımlardan biri olduğunu düşünüyorum yaptığın işin.. Ellerine sağlık, çalışmalarının devamını dört gözle bekliyorum.
Kolay gelsin.


Teşekkür ederim drhardware,sizin çalışmalarınızı da hayranlıkla gözlemledim,asıl takdire layik olan sizlersiniz.
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi


Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 29 Haz 2009, 16:39

Gerçekten de bravo :) Çok hızlı ilerliyor.

Kutunun iç hacmine hoparlörün iç hacminin de eklemişsin, bu da en bela işlerden biridir. Kimi kum ekler, sonra kumun hacmini bardak bardak ölçer. Kimisi de hoparlörü poşete koyup suya basar, taşan su hacmini hesaplar. Ben koni hesabı taraftarıyım, en temiz iş bu ama elinde kompas ile ciddi ölçüm gerekiyor. Ya da ip/mezura ile tozluğun çapını bulmaya çalışıyoruz.

20 cm çapındaki bir hoparlör için 28000cm3'lük bir kapalı kutu yapman gerekir. Ancak tavsiyem küp şeklinde değil, daha önce oranlarını verdiğim altın oran benzeri boyutlarında kutu yapman. Bu özellikle kabin içerisinde duran dalgalar oluşmasını bir dereceye kadar engelleyecek bir çözüm. Her ne kadar düşük güçlerle çalışılsa da akustik model açısından çok daha fark olmayacaktır. Aksi takdirde kabin rezonansı ciddi biçimde artacaktır. Farklı çaplardaki hoparlörler için doğru ölçümleme yapabilmek amacıyla farklı kutular veya iç hacmi ayarlanabilen çözümler üretmek gerekir. Bu nedenle oturup dört tane kutu hazırladım, ön yüzleri değiştirilebilir, böylece 12"/30cm çapına kadar olan hoparlörleri test edebileceğim. 15" için ayrı bir kutu lazım ama şimdilik gerek yok. Senin kutunun hacmi yanılmıyorsam 200x200x236 mm, yani hacmi 9440cm3, bu durumda ölçüm sonucun hatalı olacaktır maalesef. Büyük hacimli olsa içini dolduracak ve hacmini daraltacak bir metod bulurdun ama bu durumda ben daha uyarmadan sen erken davranmış oldun.

Bu kadar zahmete ne gerek var diye düşünen arkadaşları şöyle uyarayım. T/S parametreleri bilinen pekçok ünlü ve kaliteli hoparlörü bile kabin üreticileri yeniden test ediyorlar. Her üretilen hoparlörün aynı parametreleri vermediği pratik bir gerçek, ancak benzer özelliktekiler "eşleştirilerek" kabin çiftleri üretiliyor. Bu yüzden markalı kabinleri, hepsi olmasa bile pekçok üst seviye markaları dört köşe kutu üreticileri olarak değil, bu testleri yaparak eşleştirilmiş kabin üretimi yapan, tasarlayan firmaların üretimleri olarak görmek gerekir. Bu işlem maliyetleri oldukça artırdığından yapılmazsa kalitesiz Çin malı kabinler ayarında kalabilir.

Ayrıca yıllar içinde hoparlörlerin malzeme yorulması nedeniyle bu parametreleri değişebilir. Bir HPM-100'deki az yorulmuş hoparlörü çok yorulmuş bir HPM-100'deki ile değiştirirseniz benzer ses elde edersiniz, ama aynı ses seviyesini asla. Sonuç bazen iyi olur bazen kötü, bazen kötüsü sevilir bazen de iyisi sevilmez.

Son söz olarak ölçüm metodun en doğru metod, diğer metod olan hoparlör konuna ağırlık ekleyerek yapılanı basit olmakla birlikte pekçok faktörle değişebilen bir test, üstadlar her zaman kapalı kabin metodnu tavsiye ederler.
Eklentiler
Vas.JPG
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen maystor » 29 Haz 2009, 17:42

Konuyu büyük bir ilgi ile izliyorum. Herhalde aynı hesaplamaları subwoofer yapmak için de kullanabilirim.
Kolay gelsin.
SADECE KENDİN OL!
Kullanıcı avatarı
maystor
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 504
Kayıt: 11 Mar 2008, 14:32
Konum: istanbul
İl: istanbul
Meslek: makine otomasyonu

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 29 Haz 2009, 17:59

maystor yazdı:Konuyu büyük bir ilgi ile izliyorum. Herhalde aynı hesaplamaları subwoofer yapmak için de kullanabilirim.
Kolay gelsin.


Ölçümler değişmiyor, sadece kabin hesaplarında fark var. Bunlar en temel hesaplamalar, ancak son değil. Subwoofer deyince de en kolayı kapalı tipleri ama portlu, band geçiren şeklinde detaylandıkça daha birçok faktör devreye giriyor.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 29 Haz 2009, 18:10

hoparlör yazdı:Gerçekten de bravo :) Çok hızlı ilerliyor.

Kutunun iç hacmine hoparlörün iç hacminin de eklemişsin, bu da en bela işlerden biridir. Kimi kum ekler, sonra kumun hacmini bardak bardak ölçer. Kimisi de hoparlörü poşete koyup suya basar, taşan su hacmini hesaplar. Ben koni hesabı taraftarıyım, en temiz iş bu ama elinde kompas ile ciddi ölçüm gerekiyor. Ya da ip/mezura ile tozluğun çapını bulmaya çalışıyoruz.

20 cm çapındaki bir hoparlör için 28000cm3'lük bir kapalı kutu yapman gerekir. Ancak tavsiyem küp şeklinde değil, daha önce oranlarını verdiğim altın oran benzeri boyutlarında kutu yapman. Bu özellikle kabin içerisinde duran dalgalar oluşmasını bir dereceye kadar engelleyecek bir çözüm. Her ne kadar düşük güçlerle çalışılsa da akustik model açısından çok daha fark olmayacaktır. Aksi takdirde kabin rezonansı ciddi biçimde artacaktır. Farklı çaplardaki hoparlörler için doğru ölçümleme yapabilmek amacıyla farklı kutular veya iç hacmi ayarlanabilen çözümler üretmek gerekir. Bu nedenle oturup dört tane kutu hazırladım, ön yüzleri değiştirilebilir, böylece 12"/30cm çapına kadar olan hoparlörleri test edebileceğim. 15" için ayrı bir kutu lazım ama şimdilik gerek yok. Senin kutunun hacmi yanılmıyorsam 200x200x236 mm, yani hacmi 9440cm3, bu durumda ölçüm sonucun hatalı olacaktır maalesef. Büyük hacimli olsa içini dolduracak ve hacmini daraltacak bir metod bulurdun ama bu durumda ben daha uyarmadan sen erken davranmış oldun.



koni hacmini kumpasla ölçtüm hocam.Tozluk çok şeffaf ve havayı rahatlıkla geçirebiliyor,tül gibi.Buyüzden tozluğun hacmini çıkmadım.

soundwesthostda anlatılanlara bakarak böyle yorum çıkardım ;
To measure Vas, use a good solid enclosure of known volume that is approximately a cube of the nominal speaker size. For example, a 300mm driver (12") needs a box of about 28 litres (1 cu ft). For reference, a cubic foot is 28.3168 litres

Burada hoparlör boyutunda bir küp kabin kullanın diyor ve örnek olarak 12" (30 cm) için 28 litre kabin ihtiyacı olur diyor yanlış değilsem ?
28 litre bir iç kenarı yaklaşık 30.3 cm olan bir küp oluyor yani 30 cmlik bir hoparlörün çapı kadar.Bende bu mantıkla 20 cm çapı olan hoparlöre bir iç kenarı 20 cm olan küp kabin yaptım.
Hacim konusunda eminmisiniz hocam?hacmi birdaha irdelerseniz sevinirim.
Kapalı kabin için 0,62 : 1 : 1,62 veya 0,8 : 1 : 1,25 oranını dikkatten kaçırmışım,soundweste odaklanınca oraya göre hareket ettim.Zaten ordada küpe benzer bir kabin diyor ama bu oranları vermiyor.
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 29 Haz 2009, 19:12

Maalesef burada bahsettiği küp kutunun şekli değil, belki de şekil seni yanılttı. 12" sınıfnda yani 30cm civarında çapa sahip hoparlörün küpü demek 30x30x30, oda 27000 cm3 demektir. Küsürat 28.3168 lt verilir, inç bazında çeviri yaparsak. Dikkat edilmesi gereken konu hoparlör çapı 12" olabilir ama bu ölçüm kon çapına denk olması lazımdır, yoksa hoparlörün çerçevesine, yani vidalama yapılan metal çemberi kapsamamalıdır. Şekilde de böyle anlatılmış.

Soundwest çok genel bir ölçümü veriyor, aslında bu da yeterlidir ama asıl ölçümler için yazılım kullanmaya başladığında bazı genel kabul görmüş standartlar gündeme gelebiliyor. Benim verdiğim ölçü SpeakerWorkshop yazılımının dökümantasyonunda yer alıyor.

Bu verilenler daha detaylı bir ölçüm gereklidir, ancak temel olarak Rod Elliott'ı alabilirsin. Açıkcası ben de onu kullandım, henüz Speaker Workshop ile olan farkını bilmiyorum. Belki bu hafta zaman bulabilirsem bilebileceğim :)

Altın oran herkes tarafından bilinir denilir, ama bazen lafı geçer. Asıl anlamını ise duran dalgaların oluşturulmasını engellemekte bulur. Duran dalgadan kasıt ise kabin içerisinde hoparlörün arkasından çıkan ses dalgalarının sönümlenmeyip yansıma ile ana sesin fazı değişmiş harmoniklerini oluşturması, hoparlörün hareketini değiştirmesi, kabin rezonansını oynatması şeklinde özetlenebilir. Bu yüzden sesi yutucu malzeme konulur ancak kübik şekiller bu anlamda en kötü, piramit şekli gibi simetriyi bozan şekiller ise en iyi frekans cevabını verirler. İdeal şekil ise spiral, yani önce dairesel arkaya doğru daralan eliptik şekillerdir. Bir yerlerde ölçümleri vardı ama şimdi bulamadım.
Eklentiler
kutu.jpg
kutu.jpg (18.93 KiB) 1139 defa görüntülendi
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Reklamlar

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 29 Haz 2009, 19:33

Tamam hocam,bu oranlardan birini kullanarak yeni hesaplamaları önceki msja ekleyeceğim.
Aceleciliğimin kurbanı oldum :)
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 30 Haz 2009, 11:06

miriel yazdı:Tamam hocam,bu oranlardan birini kullanarak yeni hesaplamaları önceki msja ekleyeceğim.
Aceleciliğimin kurbanı oldum :)


Dert etme, bu öğrenme maliyeti, yanlış yapmaktan korkmamalı, yanlışlar çok şey öğretir. Sadece yanlışları gereksiz yere tekrarlamamalı.

Bu konuda yanlış diye birşey zor, herşeyi doğru yapıp da salonuna yerleştirdiğinde farkedersin ki salon yanlış :) Ya da herşey doğrudur da yanında ciyaklayan karın yanlıştır :D

Veyahut da biz yanlışız, bilemiyorum. İnternet'den evde yapılmış kabinlerin resimleri toplarım arada, kötü örnekleri de. Kimsenin yaptığı ile alay etmemek adına afişe etmem, aslında neyin yanlış olduğunu öğreten iyi malzemedirler. Kendi yanlışlarım daha kolaydır göstermek için. Ama bilemiyoruz ki, adam abuk sabuk bir kabin yapmıştır, sesi salonunda acayip güzel geliyordur kulağına.

Daha önce bir köşede anlatmıştım, bizim Gümülcine'li Mehmet abinin yaptırdığı kolonları.Beni gönderip Karaköy'den aldırdığı 10 tane dome tiz, 10 tane mid birşey, bir de 15" basları 8 mm kalınlığındaki suntadan kutuya mı tabuta mı benzer birşeyin içine koyup filtre felan hak getire dayamıştı 100W Piooner amfinin çıkışına. Bas yoktu, tiz niye yoktu bilemiyordum. Bol bol mid, bir hafta içinde tizler göçmüş, bas çatlamış, midler yarım yamak gidiyor. Şimdi biliyorum ki yanyana o kadar tiz koyarsan aynı yöne doğru, birbirini yok eden, yansıyıp çınlayan karman çorman bir ses yayılımı elde edersin. Bilseydim uyarırdım ama dinlerm miydi Mehmet abi bilmem :)
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen N5K3G » 30 Haz 2009, 18:31

altın oranları kısadan hisse aşağıdaki linkten hesaplatabilirsiniz.

http://www.metropolsound.com/hesaplamalar2.htm
Kıvanç GÜMÜŞLER
N5K3G
Yeni Üye
 
İleti: 43
Kayıt: 26 Haz 2009, 20:11
İl: Rize
Meslek: İşletmeci

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 30 Haz 2009, 22:03

hoparlör yazdı:
Dert etme, bu öğrenme maliyeti, yanlış yapmaktan korkmamalı, yanlışlar çok şey öğretir. Sadece yanlışları gereksiz yere tekrarlamamalı.

Bu konuda yanlış diye birşey zor, herşeyi doğru yapıp da salonuna yerleştirdiğinde farkedersin ki salon yanlış :) Ya da herşey doğrudur da yanında ciyaklayan karın yanlıştır :D

Veyahut da biz yanlışız, bilemiyorum. İnternet'den evde yapılmış kabinlerin resimleri toplarım arada, kötü örnekleri de. Kimsenin yaptığı ile alay etmemek adına afişe etmem, aslında neyin yanlış olduğunu öğreten iyi malzemedirler. Kendi yanlışlarım daha kolaydır göstermek için. Ama bilemiyoruz ki, adam abuk sabuk bir kabin yapmıştır, sesi salonunda acayip güzel geliyordur kulağına.

Daha önce bir köşede anlatmıştım, bizim Gümülcine'li Mehmet abinin yaptırdığı kolonları.Beni gönderip Karaköy'den aldırdığı 10 tane dome tiz, 10 tane mid birşey, bir de 15" basları 8 mm kalınlığındaki suntadan kutuya mı tabuta mı benzer birşeyin içine koyup filtre felan hak getire dayamıştı 100W Piooner amfinin çıkışına. Bas yoktu, tiz niye yoktu bilemiyordum. Bol bol mid, bir hafta içinde tizler göçmüş, bas çatlamış, midler yarım yamak gidiyor. Şimdi biliyorum ki yanyana o kadar tiz koyarsan aynı yöne doğru, birbirini yok eden, yansıyıp çınlayan karman çorman bir ses yayılımı elde edersin. Bilseydim uyarırdım ama dinlerm miydi Mehmet abi bilmem :)


Valla haklısınız hocam,bu yanlış sayesinde altın oranları adımdan iyi ezberlemiş bulunmaktayım :)
Bide hocam bunca uğraş sonunda salon yanlış çıkmasın,ölmek var dönmek yok misali bide evi değişirim tam olur :) :) :)

Evet son değişiklikleri 4. sayfada düzelttim,rezonans frekansı 129 dan 88 e düştü,sonuç olarak Vas değeri 35,287 Litre olarak hesaplandı.

Son olarak N5K3G nin verdiği adresten (kendisi abim olur) parametrelerimizi yerine koyarsak ;

Hoparlör hacmi dahil (0,7 litre) , 500 x 309 x 190 mm iç kenar uzunlukları olan 29,3 litrelik hoparlör kabinimizi elde etmiş oluruz.
18 mm sunta veya mdf ile yapılan bir kutunun dış kenar uzunlukları 536 x 345 x 226 mm oluyor.
pioneer orjinal kabin ölçülerini CS595 , 520 x 320 x 210 vermiştiniz,yorumlarınızı bekliyorum hocam.
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

ÖncekiSonraki

Makaleleriniz


Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyenler: Google [Bot] ve 0 misafir