Bir hoparlörün doğuşu

Makaleleriniz » Elinizde olan veya yazdığınız makaleleri(teorik bilgi, nasıl çalışır gibi bilgiler) gönderin; ana sayfamızda isminizle beraber yayınlayalım. Ayrıntılı bilgi Haberler ve Duyurular forumunda mevcuttur.

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen maystor » 25 Haz 2009, 14:18

hoparlör yazdı:
maystor yazdı:
Ben altı tane LM3886 kullanarak yaptım ve baslar için daha fazla güç gerektiğini sanmıyorum.
Yani öyle detaylı ve güçlü bas var ki dinlemeye doyamıyorsun. Tabi önce sağlam bir kaynak şart, ben pc'den audigi2zs kulanıyorum, cdp olarak da ps1 veya lg dvd player.


LM3886 da olur, eline sağlık iyi de olmuştur.:)

Baslar için güç gerekiyor hiç merak etme, güç dağılımında 100 Hz altına inince toplam gücün %60-70'ini alıp götürüyor. Sonuçta kulağın hassas olduğu orta frekanslar için an az, ona yakın derecede de tizler gücü alıyor.

Bu konudaki elimdeki en eski kaynak TDA2030'lar ile yapılandır, Kapibara'da yapmıştı sanırım o gençliğimizin hoş devresini.

Besleme konusunda da haklısın, bu aralar LM4780 aklımda, köprü bağlayınca zaten arkadaşımızın basını uçurur götürür. Ancak küçük bir besleme seçimiyle yarı güçte rahatça çalışır. Daha sonra eminim daha iyi hoparlörler alınca bu sefer ikinci bir trafo ve besleme ilavesiyle tam güçte çalıştırabilir.



Ozaman mali durumu düzeltince lm4780 siparişini bi vereyim bakalım. Besleme olarak da sağ ve sol kanalı 150şer watlık ayrı trafolarla besledim, ama 4780 eklersem yetmez herhalde.
SADECE KENDİN OL!
Kullanıcı avatarı
maystor
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 504
Kayıt: 11 Mar 2008, 14:32
Konum: istanbul
İl: istanbul
Meslek: makine otomasyonu


Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 25 Haz 2009, 16:01

maystor yazdı:
O zaman mali durumu düzeltince lm4780 siparişini bi vereyim bakalım. Besleme olarak da sağ ve sol kanalı 150şer watlık ayrı trafolarla besledim, ama 4780 eklersem yetmez herhalde.


LM3886 yaptıktan sonra LM4870 daha kolay gelecektir. Aslında çift trafolu gayet güzel de bir sistem kurmuşsun.

Açıkcası toplamda bir amfiden talep edeceğin güç ise değişmeyecektir, yani 100W gereksinimin varsa gene 100W olmalıdır. Sadece bunu bölüyorsun bildiğin gibi. 4780 daha az alan kaplayacaktır, daha yenidir vs.vs. Beslemeyi de bu toplam güce göre ayarlarsan sorun kalmaz, yani 100W için 200-300VA trafo gerekirse yine aynı kalması iyi olur. Bu entegrelerin güzel yanı tiz için kullandığın kanalı 50W'a çıkardığında (tabiki bunu kaldırabilecek bir tiz hoparlörü gerekir) ses dengesini sağlayabilmek için 150-200W bas gerekecektir. Köprü bağlayınca bu da sağlanıyor, kalıyor geriye beslemeyi ayarlamak.

Bu yüzden özellikle yapım kolaylığı ve yüksek kalitesi ile 3886-4870 modellerini beğeniyorum, yarı güçte çalışacak şekilde sistemi bir kere kurun, sonra öğrencilik bitip cebe biraz para girince önce daha iyi hoparlörler alıp sonra da tıpkı senin yaptığın gibi ikinci bir trafo ve gerekli beslemeleri ekleyin. Olsun size 2-3 kanal aktif bir sistem.

Burada işin püf noktası ise hoparlör seçimidir, elektronik kısmı çok daha kontrol edilebilir ve trafo dışında büyük bir maliyet kalemi yok, kutuyu da saymazsak.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen maystor » 25 Haz 2009, 17:32

hoparlör yazdı:
maystor yazdı:
O zaman mali durumu düzeltince lm4780 siparişini bi vereyim bakalım. Besleme olarak da sağ ve sol kanalı 150şer watlık ayrı trafolarla besledim, ama 4780 eklersem yetmez herhalde.


LM3886 yaptıktan sonra LM4870 daha kolay gelecektir. Aslında çift trafolu gayet güzel de bir sistem kurmuşsun.

Açıkcası toplamda bir amfiden talep edeceğin güç ise değişmeyecektir, yani 100W gereksinimin varsa gene 100W olmalıdır. Sadece bunu bölüyorsun bildiğin gibi. 4780 daha az alan kaplayacaktır, daha yenidir vs.vs. Beslemeyi de bu toplam güce göre ayarlarsan sorun kalmaz, yani 100W için 200-300VA trafo gerekirse yine aynı kalması iyi olur. Bu entegrelerin güzel yanı tiz için kullandığın kanalı 50W'a çıkardığında (tabiki bunu kaldırabilecek bir tiz hoparlörü gerekir) ses dengesini sağlayabilmek için 150-200W bas gerekecektir. Köprü bağlayınca bu da sağlanıyor, kalıyor geriye beslemeyi ayarlamak.

Bu yüzden özellikle yapım kolaylığı ve yüksek kalitesi ile 3886-4870 modellerini beğeniyorum, yarı güçte çalışacak şekilde sistemi bir kere kurun, sonra öğrencilik bitip cebe biraz para girince önce daha iyi hoparlörler alıp sonra da tıpkı senin yaptığın gibi ikinci bir trafo ve gerekli beslemeleri ekleyin. Olsun size 2-3 kanal aktif bir sistem.

Burada işin püf noktası ise hoparlör seçimidir, elektronik kısmı çok daha kontrol edilebilir ve trafo dışında büyük bir maliyet kalemi yok, kutuyu da saymazsak.



Aslında daha fazla güce ihtiyacım da yok(toplamda), fazla sesi açamıyorum zaten malum apartman hayatı. Ama tabi bir ölçüm yapmadan tiz mid ve bas dengesi doğru mu değilmi bilemem. Dinlediğim ses kulağıma gayet güzel geliyor şimdilik. Hoparlör olarak hazır kule tipi PURE ACOUSTİCS firmasının QX900 5.0 setinin frontlarını kullanıyuorum.
Yani sonuç olarak ben dinlediğim müzikten memnunum(şimdilik).
SADECE KENDİN OL!
Kullanıcı avatarı
maystor
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 504
Kayıt: 11 Mar 2008, 14:32
Konum: istanbul
İl: istanbul
Meslek: makine otomasyonu

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 26 Haz 2009, 17:14

hoparlör yazdı:True RTA bedava versiyonunda oktav aralıklarını tam olarak göstermiyor ama asıl yapman gereken bir mikrofon ile hoparlörden çıkan sesi analizöre vermen. Yoksa bilgisayarın ses kartının çıkışını alırsan bu seni yanıltabilir, hoparlöre ne gönderdiğini bilirsin ama hoparlörden ne çıktığını ancak kulağında analiz edebilirsin ki bu da subjektif olur.

Eğer bu Piooner'ı kullanacaksan CS70 serisi kabinlere bak, kuzenimde bundan var, elden geçirmiştim. Haftasonu ölçülerini alıp verebilirim. Aşağıdaki kabinden sökülmüş herhalde elindekiler.
http://urun.gittigidiyor.com/PIONEER-1- ... ZZ17679553

Ama yine de en sağlıklısı hoparlörleri ölçmen, böylece taklitden ziyade gerçekten hesaplanmış bir kabin tasarlarsın. Portlu kabinler biraz daha büyük olacaktır, kapalılar ise daha küçük olur genelde. Kule tipi yapacaksan bas hoparlörünü yan tarafa da yerleştirebilirsin, ön yüzde üstte mid ve tiz kalır. Açıkcası yan tasarımların odanın akustiğine bağlı olarak daha iyi bas performansı verdiğini söyleyebilirim, özellikle büyük mobilyaların yanına yerleştirildiklerinde doğal bir horn oluşuyor.

Tek sorunun mid ve tiz basına göre daha yüksek ses seviyesine sahipler, keşke elinde 2 değil 4 tane Piooner olsaydı. Ama sonradan da sistemi 100 Hz ve altı için bir subwoofer ile destekleyebilirsin.

Kolay gelsin.


Hocam hoparlör gösterdiğinizin aynısı.Ölçüm yaparak parametreler ile kabini hesaplamayı düşünüyorum.Ama merak ettiğim,kule tipi kabin olacağından kabin istenilenden büyük de yapılabilir.Hesaplardan büyük kabin kullanmak sesi bozarmı acaba?
Ayrıca aklıma gelmişken söyliyeyim,sizde biliyorsunuzdur sanırım.Hoparlörlerin önüne bir engel koyulduğunda ses seviyesi (dB) artıyor,kabinin yanında mobilyaya yakın olan bassların daha performanslı olmasının sebebi bu olmalı.
Bizzat test ettim,güç ile orantılı bir şekilde artıyor.50 hz de 120dB alırken,önüne engel koyulduğunda 123dB e kadar çıkabiliyor seviye.
Basslar 4 tane olsun demişsiniz,haklısınız sadece 2 kabin olsaydı bass hoparlörleri kesinlikle yetersiz olacaktı.Yine dediğiniz gibi 100hz altını verecek olan ayrı bir subwoofer e sahibim.Bu yüzden kabin başına tek bass hoparlör yeterli olacaktır diye düşünüyoruum.
Ben önce parametre hesabı ile yola başlıyayım.Sonra adım adım sizlerin yardımı ve önerilerinizle yoluma devam ederim inşallah.

Bu arada sizlerin bilgi paylaşımını takdir ediyorum çok teşekkür ederim.
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 26 Haz 2009, 23:07

Parametre hesabı için aşağıdaki linkte verilen adımları uyguladım ;
http://sound.westhost.com/tsp.htm
Aşağıdaki şemada gösterilen bağlantıları yaptım ;

Resim

10 ohm direnç hesabı ;

Resim

direncimiz ;

Resim

Resim

Bilgisayardaki true rta programı aracılığıyla 100 hz lik sinüs sinyal gönderdim ve anfiden çıkış voltajını 1 volt olarak ayarladım ;

Resim

Sonra ölçü aletini dirence paralel bağlayarak 100 hz deki direnç voltajını ölçtüm (1,346 volt) ;

Resim

100 hz den indikçe voltaj lineer olarak düştü taki 52 hz e kadar.En alt voltajı 52 hzde aldıktan sonra frekans düştükçe voltaj arttı.50 hz altında en büyük voltajı(tepe noktası) 21 hz de 1,371 volt olarak okudum ve bundan sonra frekans düştükçe voltajda düştü ;

Resim

Hertz-voltaj ;
100-1,346 40-0,980
90-1,270 30-1,310
80-1,100 25-1,355
70-0,960 24-1,360
60-0,700 23-1,365
55-0,640 22-1,370
54-0,635 21-1,371
53-0,635 20-1,370
52-0,630 19-1,350
51-0,635 18-1,346
50-0,640 10-1,100

Grafiği çizilirse yaklaşık şu şekilde oluyor ;

Resim

Şimdi burda rezonans frekansı olarak 21 hz yimi alıyoruz ?
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 27 Haz 2009, 00:30

Doğrusu bu işe girişmen çok hoş, tebrik ederim :))

İlk olarak hoparlör ölçümünü yaparken, hoparlörün etrafından en az 1m hiç bir cisim bulunmayacak şekilde havaya asmalısın. Masaya koyduğunda sonuçlar farklı çıkacaktır, titreşimlerin açık havada yayılıyor olması lazım. Ya da hoparlörü sağlamca ve etrafı açık kalacak şekilde bir aparata monte edeceksin. En basiti tavana asmaktır.

100 Hz altına inince direnç üzerinde bulacağın en düşük voltaj rezonans frekansıdır yani 50 Hz gibi. Ancak ölçümü tekrarlamanı tavsiye ederim, hoparlörü serbest olarak asmalısın.

Kullandığın direnç eğer mümkün ise metal film %1 ve 1/2 veya 1W olmalı. Yoksa direncin değerini ölç ve testlerin sırasında fazla ısınmamasına dikkat et, ısındıkça değeri değişecektir. Bu hesaplamalar çok kesin olmayacaktır, ama olmasına da gerek yok. Zaten Rod Elliott yazısında çok güzel belirtmiş, bu hoparlörler devamlı değişirler, herşeyi hesaplarsın, koyduğun odada gene farklı olurlar. Bu test sonucu ihmal edilebilir derecede kaymalar olabilir, sadece ipin ucunu fazla kaçırmayalım.

Bu arada bahsettiğim kabin Piooner CS595, 21x52x32 cm boyutlarında 3x3 cm minik portlu. Bakalım ölçüm ve hesaplamalar sonucu karşılaştırırız belki.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Reklamlar

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 27 Haz 2009, 00:58

teşekkürler hocam,yarın direnç alarak boşlukta testleri tekrarlayacağım.
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen hoparlör » 27 Haz 2009, 09:22

miriel yazdı:
Hocam hoparlör gösterdiğinizin aynısı.Ölçüm yaparak parametreler ile kabini hesaplamayı düşünüyorum.Ama merak ettiğim,kule tipi kabin olacağından kabin istenilenden büyük de yapılabilir.Hesaplardan büyük kabin kullanmak sesi bozarmı acaba?
Ayrıca aklıma gelmişken söyliyeyim,sizde biliyorsunuzdur sanırım.Hoparlörlerin önüne bir engel koyulduğunda ses seviyesi (dB) artıyor,kabinin yanında mobilyaya yakın olan bassların daha performanslı olmasının sebebi bu olmalı.
Bizzat test ettim,güç ile orantılı bir şekilde artıyor.50 hz de 120dB alırken,önüne engel koyulduğunda 123dB e kadar çıkabiliyor seviye.


Hesaplama bölümüne geçince göreceksin ki sadece bu hoparlör meretinin değil bir de kutunun rezonansı var, sonra da bulunduğu odanın :) Daha büyük kabin yapman zarar vermez, ancak optimum bir nokta bulman lazım. Yani hoparlör ile kutunun rezonanslarını, daha doğru etkileşimlerini en verimli şekilde ses basıncı yaratmak için kullanırsın. Hesaplamalar da bunun için gerekli zaten, bir sonraki adımda bunlarla uğraşmak durumundasın.

Ancak kapalı kabinler için bir altın oran kullanılır genelde 0.62:1:1.62 ya da 0.8:1:1.25 gibi. Bunlar kabinin iç ölçülerinin oranı tabiki. İç hacim konusunda daha çok parametre var, ses yutan sünger, elyaf vb. malzeme ile iç hacim sanki büyütülmüş gibi olur.

En önemlisi senin göz zevkine hitap etmesi, gerisi çeşitli akustik düzenlemelerle toparlanır.

Oda akustiğinde ise bahsettiğin ses seviyesi yükselmesine hoparlörlerden çıkan ses dalgalarının yansıyarak faz farkı yaratacak şekilde kulağımıza erişmesi, oluşan harmoniklerin ses basıncını artırması gibi konular var. Bu prensiplerden yararlanılarak portlu (bas refleks) vb. kabinler oluşturuluyor zaten.

Neyse şu ölçüm işini halledelim, daha konu çok.

Peki Vas ölçümü için ne düşünüyorsun?
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen Admiral » 27 Haz 2009, 11:43

Vas nedir? :oops:
Tda1554-Tda7294-Tda8560-Tda1562-Tda2052-Tda7560-Tda2003- Lm1875
Kullanıcı avatarı
Admiral
DIY Audio Fanatiği
 
İleti: 128
Kayıt: 20 Mar 2008, 19:04
Konum: Antalya
İl: Antalya

Cevap: frekans aralığı

İletigönderen miriel » 27 Haz 2009, 14:09

Vas hoparlörün hareket ettirdiği hava kütlesinin hacmi oluyor.
Hesaplamak için içten içe kenar uzunluklar hoparlör delik çapı kadar olan bir küp şeklinde kabin düşünerek ;
Vas = Vb((Fb / Fs)² - 1)
formülü aracılığıyla hesaplıyoruz.
Vb ise kutu hacmi ve hoparlör koni hacmi
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

ÖncekiSonraki

Makaleleriniz


Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyenler: Google [Bot] ve 0 misafir