DIY Audio Türkiye Forum

[aka]

Bir zamanlar sırf bu iş için bir alet görmüştüm, 3-5 enteğreli, birde skalalı metre bağlıydı, nasıl çalışır yada nedir incelememiştim.

[birgitay]

Hepsi farklı..... Pnp vede Npn Hfle'ri farklı. Pnp vede Npn'i eşlemek lazım. He belki ikisinin biribirne yakın olan Hfe'si tercih edilebilir ?

[onursal]

Bu arada Npn vede Pnp transistörü nasıl eşitliyecez Bunu bir ara açmıştım konu olarak unutuldu yada kimse bilmiyor sanırım ? Jean Hiraga'da maaleef Pp çalışnası Npn vede Pnp olması ....

Ben bilmiyorum
Ama yukarda anlatmıştım sen okumamışsın veya kulak arkası etmişsin.
En adi ölçü aletleri ile bile bir transistörün betasını ölçebilirsin.
Şimdi kulağını kuyruğunu iyice aç ve yazdıklarımı dikkatlice oku.
Çünkü bu yazdıklarım zaten bir elektronikçi tarafından bilinmesi gerekli temel şeylerdir.
Çoğu AVO metrelerde transistör ölçüm bölümü bulunmaktadır.
Bu ölçüm transistörün HFE değerini göstermektedir. Yani AKIM KAZANCI.
Senin için COMPLEMANTARY iki transistör buldum ve ölçüm yaptım.
Bu ölçümlerin doğruluğu için transistörlerin datasheet değerlerine mutlaka bakmalıyız. Çünkü benim complemantery dediğim iki transistör aslında complemantery olmayabilir.
Datasheetlerde complemantery olarak verildiğini varsayarak ölçüm neticelerine bakalım.

PNP transistörü ölçtük ve bulduğumuz değeri not ettik.

HFE=113 civarı olduğunu görmekteyiz.

Bu ne demektir.?
Bu transistörün BEYZ ucuna 1mA lik akım uyguluyorsak kollektörden yaklaşık 113mA akım geçecek demektir.
1A uygularsak ne olur ?
Transistörün akım kazancı 113 olduğu için 113 kere yükseltecek ve kollektörden 113A akmaya çalışacaktır. Eee bu transistörün kollektöründen bu kadar akım akabilir mi? Datasheetlerine bakarsak görürüz ki ASLA akamaz.
Tasarımımızda bu transistörün beysinden verdiğimiz akım katsayısı bu transistörü SATURASYONA (DOYUMA) ulaştırıyorsa çıkışından bol miktarda HARMONİK alacağımız garantidir.
(Amatör arkadaşımızın bu konudaki sözleri aklıma geldi)
Gelelim NPN tip transistörüne.
Bu transistör de hemen hemen eşdeğer akım kazancına sahip olmalıdır.
GÖRELİM.

Taktık yerine ve ölçtük.

Ana O neee 41 çıktı.
HOPPALAAA veee CUPPALAAA
Gel de çık işin içinden.
Hemen analizlere başlayalım.
Demiştik ki datasheetlerde bu iki transistör complemantery olarak verilmiş mi. Eğer verilmemişse hiç uğraşmayalım yanlış transistörleri ölçüyoruz demektir. Ama datasheetlerde bu iki transistör complemantery verilmişse olasılıklar şunlardır.
1 Transistörlerin beta değerleri belli bir değerde verilmiş olmalıdır. Ölçtüğümüz bu değerler verilen değerlerin dışında ise bu transistör aslında bozuktur. (Ya da patates baskı)
2 Transistörlerin beta değerleri geniş aralıkta verilmişse örnek: 25-150 gibi. Bu durumda bu iki transistör EŞLENİK değildir. Ne yapmalıyız.
Aynı BETA (HFE) değerine sahip iki transistörü bulup test etmeli ve çekmecemizin en mahrem yerinde saklamalıyız.
Umarım bu yazdıklarım diğer okuyucu arkadaşlara da ışık tutmuştur.

[birgitay]

Bu dediklerininm hepsini harfiyen biliyorum. Ancak Npn vede Pnp transistörlerin Vc Aprox değerleri farklı...... Bu yüzden Npn vede Pnp transistörlerin bu voltajları bile değişikken Hfe değerleri birbiirne yakın uzak alakası yokken muhtemelen patates tabi. Ya peki güvendiğin 2 tane On marmka Mj15003-Mj15004 Transistörleri böyle abuk subuk Hfe değeri veriyorsa ne olacak ?

[Amatör]

Onursal Bey,benim harmoniklerden kastımı anladığınızı sanıyordum.Kaydedilen müzik aletinin çıkardığı harmoniklerin, kayıpsız olarak çıkışa iletilmesinden söz etmiştim ancak siz bir amplinin harmonik üretmemesi gerekliliğinden bahsetmiştiniz,yanlış hatırlamıyorsam.

Sn birgitay, pnp ve npn transistörleri eşlemek hiçde kolay değil şansa ihtiyacınız olacak sanırım,seçtiğiniz ampli de simetrik yapısı gereği bu iş olmazsa olmaz galiba.Benim görebildiğim kadarı ile de tam simetrik push pull classA lar çok övülüyor.Her nekadar ben SE nin sesini beğensem de.

[birgitay]

Class A Preamplifikatör yapmıştım. Lamba'lı. Bunun sesinide dinleyin. Genellikle bunu Enstrüman tonlamasında kullanıyorlar. Piyasada Fender + Marshall Clean tonu arayanlara yapmıştım. Bayağı zahmetli vede Külfetli bir alet.... Yani demek istiyorumki aslında ön yükselteçler bayağı önemli. Lamba'yı , Düşük empedansa Convert etmek için ne kadar uğraşmıştım bilseniz...
https://www.youtube.com/watch?v=6Zlme1Cloe4

[onursal]

Onursal Bey,benim harmoniklerden kastımı anladığınızı sanıyordum.Kaydedilen müzik aletinin çıkardığı harmoniklerin, kayıpsız olarak çıkışa iletilmesinden söz etmiştim ancak siz bir amplinin harmonik üretmemesi gerekliliğinden bahsetmiştiniz,yanlış hatırlamıyorsam.

Sn birgitay, pnp ve npn transistörleri eşlemek hiçde kolay değil şansa ihtiyacınız olacak sanırım,seçtiğiniz ampli de simetrik yapısı gereği bu iş olmazsa olmaz galiba.Benim görebildiğim kadarı ile de tam simetrik push pull classA lar çok övülüyor.Her nekadar ben SE nin sesini beğensem de.

Bu bahsetmiş olduğun olay FREKANS KARAKTERİSTİĞİ tekniği ile incelenmektedir.
Konu geniş kapsamlı olduğu için birkaç satırla anlatabilmem mümkün değildir.
Bir amplinin hangi frekansları ne kadar yükselttiği deyimi ile kısaca açıklanabilir.

Bu dediklerininm hepsini harfiyen biliyorum. Ancak Npn vede Pnp transistörlerin Vc Aprox değerleri farklı...... Bu yüzden Npn vede Pnp transistörlerin bu voltajları bile değişikken Hfe değerleri birbiirne yakın uzak alakası yokken muhtemelen patates tabi. Ya peki güvendiğin 2 tane On marmka Mj15003-Mj15004 Transistörleri böyle abuk subuk Hfe değeri veriyorsa ne olacak ?

Teknikte aprox değeri diye birşey olmaz.
Şemada gösterilen ölçümler doğrudur.
Bu gerilimler olması gerekenlerin dışında çıkıyorsa;
Ya transistörün kazancı (HFE) farklıdır.
Ya da dış elemanlar (Dirençler) değerleri yanlıştır.

[birgitay]

Class A'lardan bayağı bahsettik. Konu aynı yükselteç olduğu için El34 pp Amplifkatör'ün Pcb'yide hazırlamıştım zamanında...... Çok kaliteli bir Amplifikatör'dür....... 3,5k Çıkış Empadans'lı Trafo sardırmam gerekecek. Bunuda bir ara ele almak lazım.

[chf]

Evet şimdi biraz müzik

[birgitay]

https://www.youtube.com/watch?v=hbUlzVdirgQ
Buda Tube Preamplifikatör'den Enstrüman'nın doğal sesleri.