hamist yazdı:mertol yazdı:Not : Varsayıldığının aksine güç gereksinimi frekans bandı boyunca aynı değildir. Yani bass sesleri çıkarmak için gerekli olan güç çok fazla ike, tizler için neredeyse hiç güç gerekemz. Örneğin 30 watt'lık bass'a eşlik eden tweerter bir kça watt'dan fazla çekmez. Dolayıısı ile 500 hz sonrasıdevreye giren bir midrange'in 3.2 ohm olmasına rapmen fazla yük getirmesi olasılık dışındadır.
Zaten bir empedans eğrisinin normalize edilmesi yöntemi zobel network'üdür seri eklediğiniz direnç filtrenin tüm davranışının tekrar modellenmesini gerekir.
''zobel network'' genellikle kullanılmadığı için üzerinde durmuyoruz.
Ne kadar katkısı vardır görmek için 2 yollu XO da deneyip ölçümleyeceğim.
Bu konuda yanlış anlama olabilir mi?
8 ohm ya da 3.2 ohm bir mid sürücüye çıkış güç oranında, örnek; 18V rms 1KHz veriyoruz.
Bu durumda sürücülerin bir kaç watt kullanacağını mı söylemiş oluyorsunuz?
Buradan bass dışındaki sürücüler için Watt yerine dB kullanmak daha doğru olmayacak mıdır?
Yani 60dB 10W karşılığı, 90dB 20W karşılığı, 95 dB 50W karşılığı gibi.
Sanki burada güç birimi elektriksel misyonun dışında kullanılıyor.
Yani watt var, volt var, direnç (empedans) var akım yok.
Saçmalamış olabilirim, öyle ise özür dilerim.
Ölçemediğimiz ama empedans üzerinden akmak zorunda olan bir akım yok denecek kadar olabiliyor mu?
Bu durumda sadece bass ampli. yapıp, diğer (mid. ve tweeter) sürücüler için 3-5W lık ampli.ler ile bir aktif,
(pasif RC de olabilir) XO,
pasif olandan çok daha kolay ve zahmetsiz olacakken, neden dünya ticari olarak bile pasif XO peşinde,
ki bazıları abartıp özel audio kondansatörler kullanıyorlar?
Eğer konu bu yönde gidiyorsa, çok kere elde sarılan bobinlerin Q katsayılarından hiç haberdar olmayız,
bir XO devresinde kullanacağımız sarım şekilleri Q ve buna bağlı olarak çalışma eğrilerine
çok kötü etki edebiliyor olabilir... düşüncesindeyim.
Bu nedenle gördüğüm XO uygulamalarında kafamda oluşan sorulara cevap bulamamak sıkıntı
yaratır bende.
Belirtiğim gibi bir aktif filtre uygulamasında bobinlerin bu olası enductif etkilerinden de kurtulmuş
olmaz mıyız?
Selamlar...
Zannederim azıcık hızlı yazdım. Söylemek istediğim normal bir müsik pasajın diyelim ki 50watt müsik olsun, bunun ortalama bir anında 42 watt bass olurkan sadece 8 watt tiz olacaktır. Yani özel durumlar hariç mid ve tiz kolon için çok güç gerekmez. Elbette teknik olarak bir parça içerisinde anlık olarak 50watt güce ihtiyaç duyan ve ağırlıklı tiz olan bir pasaj olabilir ama zannederim çok nadir olacaktır.
Ölçüm birimlerinin hepsini bir anlamı vardır, dolyası il ebir biri yerine kullanılmazlar. Watt harcanan gücü belirtirken, db üretilen ses basıncı anlamına gelecektir. Verdiğim örneği harcanan güç üzerinden verdim, ancak isterseniz db üzerinden yani üretilen iş üzerinden de aynı şekilde yorumlanabilir. Yani 95db'lik basıncın 90 db'si bass 5 db'si tiz olur giib (tamamen atttım)
Bu konuyu google'larsanız çok detaylı bir iki yazı bulabilirsiniz.
Bahsettiğiniz aktif kolonlar çok eskiden beri yapılıyor ve bir çok üreticinin en hi-end kolonları aktifti. Genelde kazanç ayarı ile uğraşmamak için (her ne kadar farklı güçlü amfi koysanızda kazançları aynı olmalı, oysa güçsüz amfi=daha az kazanç) her amif eşlenik seçilir.
Bu tip kolonların önemli avantajları olur. Örneğin bu tip kolonlarda XO sabir bir resistive yük görürür (amfinin giriş resistance'ı) ve dolayısı ile çok kararlı bir XO olarak çalışır.
Çoğu durumda bahsettiğiniz gibi bobin kullanmaya gerek kalmaz. Bobin XO'da en az istenen eleman elbette. Ayrıca çok düşük kondansatörler kullanılacağından dolayı daha az THD oluşur. XO'ların maliyeti 1/20'e düşer, hatta son yaptığım %1'lerden oluşan passive line level XO 2 YTL'e mal oldu, aynı kaliteli bir speaker level XO için en az 140 USD harcamam lazımdı. Bu tip XO'ları ayarlama çok daha basittir vs.... Gelelim dez avantajlarına ve neden kullanılmadıklarına :
Not : Line level filtrelerin iki tipi bulunur, aktif ve pasif. Aktif olanlar tahmin edildiği gibi beslenen ve içinde kayba karşılık kazanç sağlayan opamp'lar olan yapılardır (veya bazen basit transistorlu ampli ler barındırırlar)
1) Her sürücü için bağımzısz amfi gerekir. Amfi katı ucuza mal olabilir ancak trafo ve soğutucu iyi para tutar.
2) XO Power amfi için özel tasarlanır , başka power amfi için kullanılamaz
3) Pasif tipleri sadece belirli tip prelerde kullanılır.
4) Pasif tipleri çok temiz ses verir ama ancak 1st order için uygundurlar, bazende 2nd order yapılabilirler. 1st order'dan sonra çok fazla insertion loss'a neden olurlar. Denemeden önce çok fazla'nın çok fazla olduğunu anlamamıştım
5) Aktiflerde biraz fazla eleman bulunur. Çoğu zaman ucuz olmazlar
6) Eğer preyi kolonun içine almazsanız bir pre amfi gereir ve herkesin bir pre amfisi yoktur.
7) Ticari üretim yapıyorsanız, kolonu amfi çıkışına bağlamak ne olursa olsun tizlerde tehlikelidir. (kendinize yapıyorsanız risk alır balarsınız), en azından DC koruma devresi gerekir, ayrı beslemesi gerekir, para tutar.
8) Kolon içine gömülmesi gereken bir çok parça olur, işçilik çok fazla olur.
9) Kolonun içindeki bu ek parçaların her birinin servis edilebilmesi aynı zamanda kolonun hava kaçırmaması gerekir vs...
Kolon yapımında kullanılan bir çok yap var ve bunların çoğu 1970'ler de biliniyordu. Örneğin bir sürü hybrid kolon var, hem aktif olup sadece bas/mid için line level filtre kullanıp tiz'ler için pasif kullanan bir çok kolon biliyorum. (ki bu yapının bir çok mantıklı sebebi vardır)
Neyse bu konu çok uzun, kimseyi de sıkıp bu konudan soğutmayayım .... Sen nerden biliyorsun diye sorarsanız en son aktif iki yollu pasif line level XO kullanan bir kolon yaptım. O eforla 4 tane pasif kolon yapardım. Birazdan bir başka konu başlığında resilmeri paylaşacağım.