gönderen hoparlör » 09 Mar 2009, 16:11
Sevgili arkadaşlar, havanda su dövüyorsunuz.
Ercan arkadaşımız bir şey yapmış çıkarmış ortaya, sesi de müthiş diyor, üstelik bir arkadaşına da satmış. Olabilir, alan satan memnun ise bize pek birşey söylemek düşmez. Ama müthiş güzel sözlerine de inanmamız da gerekmez. Hoparlörler subjektif değerlendirmelere, yani bilimsel temeli olmayan, tamamen kişisel algılara en açık olan ve buna göre de değerlendirmeyi maharet saydığımız araçlar. Bu demek değil ki hoparlörler ölçülemez, bal gibi ölçülür ve hesaplanır. Ama dört tane tiz hoparlörü aralarında ikişer cm. mesafe kalacak şekilde monte edeseniz fizik kuralları çalışır ve yansıma, çınlama ve seslerin birbirini yok etmesi gibi sorunlar çıkar. Çıkan sesi beğeniyorsanız dert etmeyin, bir enstrüman da siz eklemişsiniz, nolcak?
Tizlerin önüne tel bir kondansatör koyarsanız 6dB/oktavlık bir üst geçiren filtre yapmış olursunuz ve de bu faz kaymasına yol açar. Faz kaymasına yol açmayan en düzgün filtreler 24dB olanlardır, ancak onlarında kullanılan mazleme sayısının çokluğundan dolayı güç kaybına yol açtıklarını ve oldukça kaliteli elemanlar kullanılmasını gerektiğini söyleyebiliriz.
Beceri ve kabiliyet gerekmiyor. Beceri ve kabiliyet bu konudaki kaynakları okumak ve değerlendirmek, sonra da pratiğini yapmak ve sonucunu da ÖLÇÜMLEMEK anlamına geliyor. Yani kulağınıza hoş gelen size hoş geliyordur, aslında dinlediğiniz distorsiyonun ta kendisi de olabilir, asıl sinyalin harmonikleri de felan filan. Bunun için değerli kitaplar, yazılımlar ve de İnternet üzerinde değerli bilgiler var. Ama İngilizce bilmiyorsanız zaten birşey öğrenemezsiniz. Acı ama gerçek bu.
Eğer 2 adet mid bas tipi hoparlörünüz varsa, ve bunların da arkası açık ise, yani hava izolasyonu sağlayak birşey yoksa mutlaka bas hoparlöründen tamamen izole edilmelidir. Tizler için böyle bir sorun yok, zaten arkası kapalı üretilirler.
Hiçbir değerini bilmediğiniz hoparlörlerin Thiele/Small denilen parametrelerini ölçümleyebilirsiniz. Hatta bunu parametrelerini bildiğiniz !!! hoparlörler için de yapmak durumundasınız. Çünkü 100 Euro altına aldığınız hoparlörler fabrika tarafından verilen parametrelere uymayacaklardır, dolayısıyla birkaç tane alıp eşleştirmeniz gerekecektir. 30 YTL'ye aldığınız hoparlörlerin kalite kontrolünün yapılmasını beklemeyin, böyle bir bütçe bu paraya ayrılamaz.
Ölçümleme için verilen kaynakların ve yazılımların hepsi İngilizce tabiki. Ama mikrofon, ses kartı gibi yatırımlarınızı da yapmak durumundasınız. Yazılımları bedava da alabilir veya 200-300 dolar ödeyip profesyonel seviyede yazılımlar da alabilirsiniz. Bütün bunlar mevcut olursa, ev ortamında ölçümleyip tasarlayabileceğiniz düzgün sistemler oluşturabilirsiniz. Ama bu konuda araştırmak, çalışmak ve deneyim kazanmak durumundasınız. Ekipman yatırımınız bilgi yatırımınız yanında çok küçük kalacaktır.
Yok ben zaten 200-300 YTL'lik bir bütçede makul birşeyler yapmak istiyorum derseniz hiç uğraşmayın derim. Bu paraya hazır birşeyler alın, sağdan soldan topladığınız hoparlörleri kutulayıp dinleyin, beğenirseniz sahiplenin. Dert değil, benzer hataları ben de yaptım, ama birikimim arttıkça dinlediğimin distorsiyon olduğunu anladım ve tavrımı değiştirdim.
Burada bahsettiği kavramların herbiri ciddi bir araştırma konusu, genelden bahsediyorum, tek tek açıklamak için kitap yazmak gerekir. Kendi adıma ölçümleme ortamını kurmak üzereyim diyebilirim, ekipman bir yıl önce hazırdı ama kullanmayı öğrenmek bir yıllık okuma ve araştırmayı gerektirdi, halen de sürüyor.