DIY Audio Türkiye Forum

[cagdasbay]

Herkese merhaba!

Forumu yeni keşfettim. Geçenlerde bi ses amfisi yapmaya karar verdim. Biraz netten kurcaladım bişeyler ve LM1875 li yapmaya karar verdim. Devreyle ilgili bişeyler ararken bu forumda takıldım ve günlerdir forumdaki yazıları okuyorum. Çok güzel projeler ve dostça yardımlaşmalarla mükemel bi ortam gördüm forumda. Çalışmalara sizlerle devam ediyim dedim; çeşitli yardımlar, bilgiler alarak. Güzel bişeyler çıkarsa da ayrıntılarıyla paylaşmak isterim. Daha önce TDA 2030 yapmıştım stereo.Tabi kutulama olmadan bişeye yaramıyo. Doğal olarak devre rezil oldu. Sonunda hurda. Şimdi baştan herşeyiyle tam bi amfi yapıp kutulayıp kullanayım dedim.

Öncelikle öğrenciyim. Öğrenci evimdeki odamda kullanıcam. Öyle çok profesyonel müzik adamı değilim. Audiophile seviyesi değilim yani. Sürekli dinlediğim belli bir müzik tarzından da bahsedemem. Popüler Türkçe müzik genel olarak dinlemem. Ama bunun dışındaki her telden müzik için kullanılacaktır yapacağım amfi. Hatta film izlemek için ara sıra. Bu arada sistem sadece bilgisayarda kullanılacak. Müziği de filmi de bilgisayardan... Bilgisayar dediğim de dizüstü. Ses kartı iyi değil ki kötü olarak nitelendirsem yanlış olmaz. Bu sebeplerden bir de ton kontrol girecek işin içine. Daha önce tda2030 ile lm1036 kullandım ve ton kontrolüne bayılmıştım. Fakat bu sefer LM1875 i simetrik beslemek istiyorum. LM1036 yı kullanmanın pek olumlu olmayacağını düşündüm ama? Ne dersiniz? Bi kaç gündür sitenizi okumakla meşgulüm zaten ve sitede de buna bikaç yerde değinilmiş. 1036 kullanılabilir mi yada önerebileceğiniz ton kontrol devreleri var mı?

Ton kontrol devresi dışında baskı devre ile ilgili kafama takılanlar var. Aslında 1875in datasheetindeki pcb tasarımını olduğu gibi 2 tane basıp pekala yapabilirim ama olmuşken iyisi olsun, mesela bi pcb tasarımı yüzünden kötü ses almiyim diyorum. Okudukça araştırdıkça daha ince ayrıntılara takılıyorum. Aslında areste çizmeye çalıştım bikaç kere devreyi. Ama okudukça baskı devre tasarımında da ince ayrıntılar olduğunu gördüm. Hatalı tasarımın faz farkı oluşturup sesi bozması gibi... Bir de En garanti iş datasheetteki demek istiyorum ama onda da bi gariplik var.

1875

Kırmızı çizgi çizdiğim yolda bi gariplik var. Ya da yapılan doğru bişeyse bana da anlatmanızı isterim. Sebebini merak ediyorum.

LM1875 im hazır iki tane. 16*6 alüminyum var soğutucu olarak fazlasıyla işe yarar. LM1875ler yatık. Kartı bu soğutucunun üzerine yatırmak gibi düşüncem var. Önemsiz bi ayrıntı gerçi. Bir de kartı simetrik yapmak isterim. O da çok önemli değil ama şu resimdeki kart hoşuma gitti.

Simetrik 1875

Son olarak trafo ve besleme. Tuzlu olacak gibi trafo işi ama. Bakıcak artık bi çaresine. 2*18 volt en uygun besleme voltajı? Peki bu 2 tane 1875 li devrem için trafo en az kaç watt olmalı?

Bi önizleme dedim de baya yazmışım. Sıkılmadan okuyabilenlerden sorularıma cevap bekliyorum.

Çağdaş

[hoparlör]

1036 kullanılabilir mi yada önerebileceğiniz ton kontrol devreleri var mı?

İyi yapılmış bir LM1875 devresine 1036'dan ziyade aşağıdaki devreyi tavsiye ederim.
http://www.sound.westhost.com/project97.htm

Kırmızı çizgi çizdiğim yolda bi gariplik var. Ya da yapılan doğru bişeyse bana da anlatmanızı isterim. Sebebini merak ediyorum.

Garip görünüyor ama toprak bağlantısı yıldız bağlantı olacak şekilde tasarlanmış. Her noktadan ayrı bir yolla tek bir noktada birleşmesi için bu şekilde yapılmış.

Son olarak trafo ve besleme. Tuzlu olacak gibi trafo işi ama. Bakıcak artık bi çaresine. 2*18 volt en uygun besleme voltajı? Peki bu 2 tane 1875 li devrem için trafo en az kaç watt olmalı?

Resmi aldığınız adreste bilgiler veriliyor. 2x18V en az 150VA en fazla 300VA trafo öneriliyor, 200VA fazlasıyla yeterli olacaktır. 18V AC = 18x1,4 = 25,2V olacaktır ki maksimum besleme gerilimi 30V DC aşılmamış olacaktır. Aslında regüleli bir besleme de düşünülebilir.
http://www.sound.westhost.com/project72.htm

Bu konuda Emin arkadaşımız çok daha tecrübeli, eminim ki ekleyecekleri vardır

[cagdasbay]

Çok teşekkür... Diğer arkadaşların da fikirlerini bekliyorum.
Ton kontrolünü opampla yapmak çok daha mantıklı. Devre çok güzel görünüyor. Yavaş yavaş okuyup anlamaya çalışiyim. Beslemesini de amfiyi besleyen kattan 15v zenerlerle halledebiliriz diye düşündüm. Bu arada ton kontrolü ve amfiyi aynı kaynaktan beslemek sorun olur mu? Daha önce farklı trafo kullanmıştım ton kont için.

Şu pcb tasarımda yıldız bağlantı işini anlayamadım. O kadar önemli bişey mi? Şu şekilde olduğunda aralarındaki fark ne olur mesela?

Bağışlayın beni ama gerçekten anlayamadım şu çizimdeki mantığı. Kondansatörün bacakları arasından kondansatörün bi bacağının bağlı olduğu yolu geçirmek!?

[cagdasbay]

Aklıma takılan bir kaç soru daha. Bu ton kontrol devresinde potlar logaritmik mi doğrusal mı kullanılmalı? Volum potu lineer diyo ama diğerleri?

Bir kaç yer daha var pek anlam veremediğim:
Note that the speaker must return to the central 'star' earth (ground) point. If connected to the amplifier's earth bus, you will get oscillation and/or poor distortion performance.

In some cases, an inductor may be needed in series with the output to prevent instability with capacitive loads (10 turns of 0.5mm wire wound around a 10 Ohm 1W resistor)

Erken bi soru ama preamp çıkışında da amfi girişinde de 2.2u kond var. İkisini de koyacak mıyız?

[e_cag]

Kısaca, datasheet'teki baskıdevredeki gariplik gerçekten lüzumsuz. Aynısını yapacak olsam şöyle yapardım:

Ads%C4%B1z.jpg (21.87 KiB) 2969 defa görüntülendi

Simetrik besleme en iyisi çünkü birkaç dirençten tasarruf sağladığı gibi baskıdevre çizimi de çok çok kolaylaşıyor. LM1875 için birsürü kart çizdim, avatarım dahil. En basit yaklaşım entegre, iki feedback direnci ve ikisi polyester ikisi elektrolitik dört kondansatörü kart üzerine yerleştirip besleme elemanları, pot, çıkış jakları gibi diğer herşeyi ayrı yapıp kabloyla taşımak. Bunun aksi de tüm elemanları tek pcb üzerinde toplamak. Tek pcb düşününce giriş-çıkış jaklarının da eagle veya Ares'te ayakizlerini bulup veya ölçerek yaratıp kutuya sığacak bir karta yerleştirmek. Bunun için jakları kartın kenarına yerleştirecek, soğutucuya da yer bırakacak şekilde kart tasarlamak lazım.

2x18VAC kesinlikle ideal besleme voltajı. 15V ile ses biraz kapalı gibi oluyor, 18V'un üzerinde ise soğutma işi sorun olur. 8ohm'da 2x18VAC ile datasheet'teki 20W temiz gücü ideal şartlarda alırsınız. 150W rahatça yeterli olur. Kendim için yapmakta olduğumda 100W gibi bir trafo ile yetinmeyi düşünüyorum.

ESP'nin hazır olarak sattığı pcbnin altyüzünü nette biraz araştırmama rağmen bulamadım, ben de merak ediyorum. Aslında fotoğraftan direnç değerlerini okuyup biraz tahminleme ile çıkarılabilir ama değmez.

En iyi önerim cihazınızı dıştan içe tasarlamanız olur. Önce trafo, soğutucu ve bunlara uygun bir kutu temin ederseniz pcb çizimi ona göre kolayca yapılabilir. Hatta aslında pcb şart da değil. Çizim konusunda yardımcı olmaya çalışırım.

[cagdasbay]

Ah afedersiniz! Ton kontrol devresinin konstruksiyon başlığını okumamıştım. Şimdi gördüm all pots are linear diyo.

http://www.sound.westhost.com/project72.htm linkteki devre datasheettekinden birazcık farklı.

Sn. e_cag
Sizlere de ilginiz için teşekkürler. Besleme amfi ve ton kont. aynı kartta olabilir ama tasarım olarak biraz daha zorlayacaktır.
Potlara jaklara bağlantıyı kabloyla yapmayı düşünüyorum. Kutulama açısından daha iyi olacaktır. Hatta az önce 'entegreyi de soğutucuya bağlayıp bacak bağlantılarını kabloyla mı yapsam' diye düşünüyordum.

PCB konusuna gelince de, bahsettiğiniz gibi dirençleri okuyup çıkarmaya çalıştım bi gece ama uzun sürdü zorlandım sonunda uykum geldi uyudum.
Resimde yaptığınız düzeltmenin aynısını az önce ben yapıp sormuştum böyle neden değil diye ama henüz mesajım onaylanmadığı için görülemiyo.

Trafo... Para ayırabildiğimde alıcam onu da. Zaten şu an herşey İzmirde evde. Ben ailemin yanında yaz tatilindeyim. Bayramdan sonra okul açıldığında uğraşmaya başlıycam. O zamana kadar neyi nasıl yapcağıma tam karar verip, baskı devre çizimlerini hazırliyim, gittiğimde de direk yaparım şeklinde bi düşüncem var.

[e_cag]

Entegreyi kablo ile taşırsanız 4 no'lu bacaktan 2'ye giden direnci doğrudan bacaklar arasına lehimleyin. 100 nF besleme filrelerini de 3 ve 5 no'lu bacaklara, diğer uçlarını şaseye bağladınız mı olur. Fikir olgunlaşıp malzemeler belli oldukça birlikte devam ederiz.

[cagdasbay]

Tamam teşekkürler.
Ton kontrolü hakkında ne düşünüyorsunuz?

Amfiyi besleyecek trafo için söyle bişey yazıyo:

18-0-18 volt transformers are available (they are commonly used for 12V lead-acid battery chargers), and this provides the required +/-25V.

12v lead-acid battery chargersda kullanılır genelde diyo. Bu bilgisayarlar için sürekli güç kaynaklarındaki trafolar uygun olabilir mi? Elimde 3-4 tane bozuk ups var. Trafoları iş görürse çok sevinicem. En azından güç olarak yeterliyse sarımlarını değiştirip 18 volta ayarlamaya çalışabilirim. Kaç watt olur ups lerdeki trafolar yaklaşık bi fikri olan var mı?

[e_cag]

Daha bu haftasonu uğraştım trafo yeniden sarma işiyle. Öğretici olmasına öğretici ama çok zahmetli. UPS trafolarının güçleri 100W'tan aşağı değil pek ama voltajları özellikle küçük olanlarda 2x6,5-7V civarında olduğundan doğrudan kullanıma uygun değiller. Gördüklerimin en büyüğü 2x14.5V idi. Uğraşmamın nedeni ise elimdekinin nüve sacının kaliteli olmasıydı. Şu var ki, trafonun nüvesini yaprak yaprak sökmek bir-iki saat sürüyor, üzerine sarması da bir o kadar. Zahmetinden kaçınmadım ama örneğin 30 tur 1.86 mm tel söktüm, yerine 90 tur 1.10 mm teli makaraya sığdıramadım. Kilosu 30 liradan aldığım tele verdiğim 13 lira da boşa gitti. Nüve kalitesini bir kenara bıraıkrsak zaten 100-150W trafoyu istediğiniz voltajda 25-30 liraya yaptırmanız mümkün. Teli elle sıkı sarmanın zorluğu da ayrı bir konu. Daha önce sardığım bir trafoyu cesaret edip bir amplide kullandım, eski kapı zili gibi vınlıyor. İşin boyutu şu trafo sarma aparatlarından yapmaya doğru gidiyor bu yüzden. Trafonun orijinal makarasına az zarar verince (elden düşürüvermek yetiyor) sarılmış sargıyı geri söktüm, bir de öyle uğraştım. Vazgeçmiş değilim gerçi henüz. 0.90 telle bir deneme daha yapacağım önceki uğraşmalarımın acısı geçtiğinde. Nette bulduğum bir genel kural: 1 mm2 tel kesiti = 1,8-2,5A akım. Trafo sarma konusunda nette Türkçe kaynaklar daha detaylı, ilginç bir şekilde.

[cagdasbay]

Neden o kadar düşük ki voltajları? 12V akü şarj ediyo sonuçta. Evet trafo gayet büyük, eminim güç olarak yeterli olacaktır. Ölçü aletim yanımda olsa hemen söküp ölçerdim merak ettim kaç volt veriyo. Neyse, pcbleri çizmeye başlıyim yavaş yavaş...

Şunları ekliyim dedim;

1

2