midbas için kutu yapımı

Hoparlörler » Tweeter(tiz), mid-range(orta sesler), woofer ve subwoofer'lar hakkındaki tüm soru(n)lar

midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen samba » 01 Kas 2009, 22:31

Merhabalar,
konu hakkında araştırırken keşfettim siteyi. yapmak istedğim kutu hakkında yardımlarınıza başvurmak istedim.
bu başlık altında çok şey öğreniceğimi umuyorum..

sizler gibi bende kendi imkanlarımla birşeyler ortaya cıkarmaktan zevk alıyorum. daha öncede kutular yaptım. ancak bu sefer biraz daha düzgün bişey olsun istiyorm.

elimde 16 cm bir mid-bas, 10 cm dome mid, 10 cm(dış çap) tiz sürücü bulunuyor.
mid-bas parametreleri şöyle:
Qts: 0.33
Qms: 2.06
Qes: 0.39
Vas: 14.35 lt
Fs: 50 hz
SPL: 89 db

bu değerlere göre winısd prgramıyla hesaplama yaptığımda portlu 7.4 litre portsuz 4 litre kutu hacmi çıkıyor.
port uznluğu ise çok fazla (bana göre) çıkıyor. Ör: 6.8 çapında 33 cm uzunluğunda. en az 33 cm derinliğinde kutu yaparsak litreyi yakalamamız zor görünüyor.

şimdi,
-kutu portlu mu olmalı portsuzmu? buna nasıl karar vericez, hangisi daha iyi çalacaktır?
-portlu olacaksa port hesaplamasını nasıl yapabilirz?
-kutu kaç litre olmalı?

yardımlarınızı bekliyorum..
samba
Yeni Üye
 
İleti: 24
Kayıt: 01 Kas 2009, 21:12
İl: kocaeli


Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen N5K3G » 02 Kas 2009, 00:48

Kanımca kapalı kutu daha iyi olacaktır.
Port hesaplamasını aşağıdaki linkten gerçekleştirebilirsiniz.
http://www.carstereo.com/help/Articles.cfm?id=31
veya
http://www.the12volt.com/caraudio/boxcalcs.asp
Kıvanç GÜMÜŞLER
N5K3G
Yeni Üye
 
İleti: 43
Kayıt: 26 Haz 2009, 20:11
İl: Rize
Meslek: İşletmeci

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen hoparlör » 02 Kas 2009, 12:04

samba yazdı:-kutu portlu mu olmalı portsuzmu? buna nasıl karar vericez, hangisi daha iyi çalacaktır?
-portlu olacaksa port hesaplamasını nasıl yapabilirz?
-kutu kaç litre olmalı?


Acele bir cevap olacak ama, port konusu hoparlörün tipi, süspansiyonu, vb. bir sürü konuyu da içerir. Kapalı kabinler daha risksizdir, hoparlör rezonans frekansı dengeledindiğinde daha dolgun ve temiz bas verecektir. Port tasarımı ise çok kritiktir, port'un rezonansına göre kutunun da biçimi değişecektir. Hoparlör rezonansın ve kabin rezonansı arasında optimum bir denge yakalanmalıdır. Hangisi ise bu nedenle son derece görecelidir. Hangi müzik/dinleme ortamı/aktif/pasif filtre/...? şeklinde bir dizi soruya bağlıdır.
Win ISD hesaplamalarını pek sevemedim, pek de kullanmadım, ama herhalde ilgisiz kaldığımdandır. Ancak hesaplanan değerin mutlaka optimize edilmesi gerekir. Daha kolay bir hesaplama için şu adresi denemenizi tavsiye ederim, başka bir sürü de kaynak var.
http://www.diyaudioandvideo.com/Calculator/Box/
Portlu tasarımda verdiğiniz bilgilere göre şöyle bir sonuç çıktı:
port.JPG
port.JPG (24.45 KiB) 3652 defa görüntülendi
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen samba » 02 Kas 2009, 16:34

Kanımca kapalı kutu daha iyi olacaktır.


neden daha iyi olur veya nasıl bir fark daha iyi olmasını sağlar?

hoparlör rezonans frekansı dengeledindiğinde daha dolgun ve temiz bas verecektir


bundan kastınız nedir?nasıl yapılır bu dengeleme?

hoparlörle ilgili tüm bilgiyi linkten bakabilrsiniz. elate sw 6 olan.
pasif cros ile 300 hz den kesimlidir yani 25-300 hz arası 100 rms ile beslenecektir
http://www.morelhifi.com/support/pdf/mobile/WOOFERS.pdf
samba
Yeni Üye
 
İleti: 24
Kayıt: 01 Kas 2009, 21:12
İl: kocaeli

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen hoparlör » 02 Kas 2009, 18:10

Oldukça kaliteli hoparlörler bunlar :)

Kapalı kabinler port hesaplama derdi olmadığı için daha emniyetlidirler, yani hataları daha çabuk affederler. Portlu tasarımlar ise hata affetmezler, baslar çok kötü olabilir. Ama bu kalitede bir sürücünün varsa denemeye değer, ancak daha fazla bilgi ve deneyim gerekecektir.

Her hoparlörün kon hareketinin maksimum olduğu bir frekans vardır: rezonans frekansı. Ve bu frekansta hoparlör en yüksek verimle çıkış verir. Halbuki biz hoparlörün her frekansta aynı ses seviyesini vermesini isteriz. Dolayısıyla bu tür tepe noktaları oluşuran çıkışlar nötr hale getirilmelidir. Buna damping deniyor, biz de kullanıldığı gibi indirim. Damping faktörünün büyüklüğünü de Q faktörü etkilemektedir. Q ne kadar düşük ise bu rezonans tepesi o kadar yayvan olur, yan, birden bire fırlamaz. Dolayısıyla da kulağı rahatsız etmeden damping uygulanabilir.Damping uygulamak için ise en temel araç kabin içine elyaf vb. akustik enerji sönümleyiciler yerleştirmektir. Bir diğer çare ise rezonans frekasının oluşturduğu yüksek akustik enerjiyi bir port yoluyla enerjiyi dışarı vererek sönümlemektir ki bu da otomatik olarak duyulabilir bir ses artışı oluşturmaya yarar. Yani kulağımızın hassasiyetini kaybettiği alçak frekanslarda extra bir ses gücü elde etmek için kullanılır.

Kapalı veya portlu kabin tasarımı tamamen tercihe kalmış bir konu olmakla birlikte, sadece hoparlörün değil, kabinlerin kendilerinin de bir rezonans frekansı olduğunu hatırlatmak duurumundayım. Örneğin kapalı kabinlerin Q faktörü 0.7, portlu kabinlerin ise 0.3 civarındadır. Bu demektir ki kapalı kabinler kendi rezonans frekanslarında birden bire büyük bir tepe oluşturacaklardır ki bu da kulağa hoş gelmeyen titreşimler, uğuldamalar vb. olarak algılanacaklardır. Bunu önlemek için kabin için bağlantıları, ön-arka panel kalınlıkları, iç destekler, kirişler, damping materyali gibi çeşitli teknikler kullanılır ve mümkün olduğunca yumuşatılmaya çalışılır. Portlu kabinler de ise bu yöntemler yerine port genişliği, uzunluğu, konumu gibi faktörler devreye girer. Ancak Q faktöründen anlaşılacağı gibi rezonansları daha yayvandır, dolayısıyla kulağa daha normal gelecektir. Port ölçüleri ayarlanarak kabinin rezonansı da istenen noktaya getirilebilir.

Uzun lafın kısası, elinizdeki hoparlör düşük Q faktörü ile portlu kabinlere uygundur, kapalı da uygulanabilir.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen hoparlör » 02 Kas 2009, 18:35

Bir eklenti daha yapayım, eğer derin baslar istiyorsanız hoparlörün konu görece daha ağır ama süspansiyonu sert olmalıdır. Ama bu derin bas isteği vokal ve caz müziklerinde çok da önemli olmayabilir. Zaten 6" çapında bir hoparlörden subwoofer performansı beklemek de doğru olmaz. 10" ve yukarısı idealdir bu iş için, 8" bile az kalır.

Kabin hesabı yaparken hoparlör çapını etkin alan olarak 14 cm gibi vermelisiniz. Asıl hesaba dahil olan dış çerçeve hariç süspansiyon dahil olan kısımdır, yani hareket eden bölüm.
port.jpg
port.jpg (17.73 KiB) 3613 defa görüntülendi


Kolay gelsin.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Reklamlar

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen hoparlör » 02 Kas 2009, 19:06

Bir türlü çıkamadık ofisten aceleyle aklıma unuttuklarım geliyor.

Portlu kabinler port frekansından aşağısında akustik güç olarak oldukça kötüdürler, birdenbire güç düşer. Kapalı kabinler ise daha yavaş bir eğimle sonlanırlar.

Ayrıca transient response yani geçiş cevabı portlu kabinlerde daha kötüdür. Geçiş cevabı bir hoparlörün elektrik s,inyaline ne kadar hızlı cevap verdiği ve de sinyal kesildiğinde ne hızla akustik enerjiyi kestiği ile ilgilidir. Portlu tasarımlarda port nedeniyle bu geçiş cevabı her zaman kapalı kabinlere göre kötü olacaktır. Dolayısıyla özellikle akustik enstrümanlara dayalı müziklerde kapalı kabinler kulağa daha net gelecektir.

Dinlediğiniz müzik türü dolayısıyla oldukça öneml kazanmaktadır. Hesaplamalarda göreceksiniz ki portlu kabinler hacim olarak da daha büyük olacaktır.

Bize biraz da kullanacağınız mid ve tiz sürücülerinden de bahsederseniz belki başka tavsiyelerde de bulunabiliriz.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen samba » 02 Kas 2009, 22:45

hocam eller dert görmesin :D bir sürü yazmışsınız:)

öncelikle şunu belirteyim. alt baslar için, gelişigüzel bir portlu kutuda 10" bas hoparlörüm var.
(mid konusunu hallettikten sonra bu kutuyuda ele alabiliriz;))

mid olarak 54 mm dome mid var elimde:
http://www.morelhifi.com/products/mob_c ... cdm54.html

tiz olaraksa 28 mm soft dome kullanıcam:
http://www.dls.se/en/car/prod.html?produkt=en_696

filtre yine morelin ürünü. bi-amp destekli. 3 kanal. kesimler:
bas:300 hz
mid: 300-3800 hz
tiz: 3800 hz

anladığınız üzere bileşenler oto-müzk amaçlı üretimler. ancak bunun sorun olmayacağını zannediyorum.
bu bileşenleri kullanaarak pasif filtreli bi-amp beslemeli stereo bookshelf yapmak istiyorum.

müzik tarzı olarak çok net bir tarzım yok aslında. genellikle pop ve rock dinlerim. ayrıntıyı duymak hoşuma gider. yani sistemin daha yumuşak karakterli tane tane çalmasını dilerim.

tekrar kabin konusuna dönelim:D
verdiğiniz linkte kapalı kutu için bir değer girmek gerekiyor onu anlamadım: Actual System Q (Qtc):
samba
Yeni Üye
 
İleti: 24
Kayıt: 01 Kas 2009, 21:12
İl: kocaeli

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen miriel » 03 Kas 2009, 00:39

fs=50 hz gibi düşük bir rakam olması port olasılığını arttırıyor doğrusu.fb değeri yani özel hacme sahip kabinlerde ölçülecek kabin_rezonans_frekansının bilinmesinden sonra daha doğru tercih yapılabilir.fb değeri nekadar düşükse port olasılığı artacaktır.
Tahminim 50-100Hz arası tune edilmiş bir port kullanılır.Doğru hesaplarla çok güzel bir ses alabilirsiniz.
İnanç GÜMÜŞLER
Kullanıcı avatarı
miriel
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 325
Kayıt: 09 Haz 2009, 15:57
İl: RİZE
Meslek: Makina Mühendisi

Ynt: midbas için kutu yapımı

Okunmamış iletigönderen hoparlör » 03 Kas 2009, 18:16

100 Hz altı basları başka bir subwoofer tarzı kabinle halladeceksek işimiz daha kolay. Rezonansı 50 Hz kaliteli bir hoparlör var elinizde, bu durumda oldukça rahat ve temiz ses alabileceğiniz bir sistem kurabilirsiniz.

Bence portlu sisteme yatkın olmakla birlikte kapalı bir kutu yapmak daha makul görünüyor. Öncelikle derin basları elde etmek uğruna koca bir kabin yapma derdinden kurtuluyoruz, hacim küçültme şansınız var.

Verdiğim linkte hem portlu hem de kapalı kabin hesabı yapılabiliyor. Eğer kapalı kabin yapacaksanız değer girmeniz yeterli yoksa boş bırakıyorsunuz.

Hoparlörlerin araba için olması sorun değil. Artık araç için hoparlör kalitesi oldukça yükseldi, Morel de iyi bir marka, zaten özellikleri de gayet iyi durumda. HiFi kabinler için üretilen hoparlörler genellikle 8 ohm olur; araçlar için olanların verimini artırmak, yani az güçle çok ses elde etmek için 4 ohm daha çok tercih edilir.Sadece bu fark var diyebiliriz. Diğer yandan kabinin ön paneline montaj bu tip hoparlörlerde daha zor olmakla birlikte kesinlikle dezavantaj değildir. Çünkü dilediğiniz şekilde yerleştirmek ve gerektiğinde istediğiniz yakınlığa ya da dar yüzeylere montaj yapabilmek gibi avantajlar sağlarlar.

Açıkcası hoparlörler konusunda sorununuz yok, çoğu bookshelf tipinde çok daha kaliteli bir sistem kurabilirsiniz. Ancak filtre kesin frekanslarınızda sorun var. İlk olarak 300Hz oldukça iyi bir seçim, ancak dome mid için frekans bandı 450-7000Hz verilmiş. Bu durumda 300-450 arası bir düşüş olacaktır ki basları tokluğu konusunda biraz kulak rahatsız olacaktır. Dome mid hoparlörler açıkcası dikkatli kullanılmalıdır, biraz megafonik sesleri vardır ve 400 Hz altında çalışmazlar. Diğer yandan mid bas hoparlörünüz oldukça iyi bir frekans bandına sahip, tiz de oldukça iyi görünüyor. Bu durumda dome mid biraz fazla kalıyor gibi.

Üst kesim frekansı da biraz daha yukarılarda olmalıydı, en azından kulağın hassas olduğu bölgeden çıkmış olurdu. Dome mid kullanmanın bir avantajı tiz kesim frekasını 4000-5000 Hz gibi yukarılara taşıyabilmektir.

Filtre modifiye edilebilir mi? Evet ama bakmak lazım. Bir başka seçenek de aslında oldukça ilginç olabilir. Başka bir mid hoparlörü bulabilirseniz filtremiz bu şekilde çalışsın deriz. Ama dome mid için bir üst geçiren filtre ile 500Hz altını kesebiliriz. Ancak uyguladığımız filtrenin diğer mid ve tiz ile faz farkı yaratmaması gerekir.

Biraz düşünelim derim.
hoparlör
DIY Audio Gurusu
 
İleti: 1844
Kayıt: 02 Eyl 2007, 19:30
İl: İstanbul

Sonraki

Hoparlörler


 


  • Bu konular da ilginizi çekebilir:
    Cevaplar
    Gösterim
    Son ileti
  • kabin yapımı için yardım
    1, 2, 3, 4Eklenti(ler) gönderen siftery » 12 Mar 2011, 18:50
    35 Cevaplar
    6848 Gösterim
    Son ileti gönderen lerozli Son iletiyi göster
    16 Tem 2011, 13:41
  • Hoparlör Yapımı için Yardım
    gönderen tigerland » 10 Ekm 2012, 18:19
    4 Cevaplar
    3037 Gösterim
    Son ileti gönderen tigerland Son iletiyi göster
    16 Ekm 2012, 19:46
  • Speaker yapımı
    gönderen rockie86 » 09 May 2009, 15:40
    1 Cevaplar
    2237 Gösterim
    Son ileti gönderen fixxxxxer Son iletiyi göster
    09 May 2009, 16:55
  • el yapımı hoparlörlerim
    1, 2Eklenti(ler) gönderen _ahmet » 10 Nis 2010, 11:05
    14 Cevaplar
    8736 Gösterim
    Son ileti gönderen _ahmet Son iletiyi göster
    07 Ağu 2010, 10:53
  • Subwofer yapımı hakkında
    Eklenti(ler) gönderen Rhodium » 10 Ekm 2016, 08:51
    7 Cevaplar
    1627 Gösterim
    Son ileti gönderen chf Son iletiyi göster
    28 Mar 2017, 10:10

Kimler çevrimiçi

Bu forumu görüntüleyenler: Google [Bot] ve 0 misafir