DIY Audio Türkiye Forum

[the_cantan]

aynen öyle. benim aklımda kalan şemanın paylaşılacağı yönündeydi daha sonra.herhalde şimdilerdir; bilemiyorum.

[grii_35]

peki arkdaşlar bu dediğiniz arkadaşımızla nasıl iletişime geçebilirim ?

[untayk]

merhaba arkadaşlar.
Öncelikle yeni forumumuza hayırlı olsun diyerek başlayalım.
Burak arkadaşımız , şu an Ankara da askerlik yapıyor. Tasarladığı cihaz en son switch-mode olarak 2x1000W a kadar çıktı. ancak ücreti mukabili en son çalıştığım firmaya proje olarak tasarladığından , şemasını yayınlamasını beklememeliyiz. Cihaz AB sınıfı olduğundan 4 Ohm çıkışlı olarak tasarlanmıştır. şayet böyle güçlerde 1 Ohm gibi bir çıkış empedansı istiyorsak , Class-D veya Class-H tarzı bir tasarım çok daha akıllıca olacaktır. Çünkü bu iki sınıfın kaybı standart hale gelen AB sınıfından çok daha azdır.
bahsettiğim sınıf devreler bir nevi anahtarlamalı yani switching şeklinde çalıştığından güç kaybı azdır. ayrıca çok düşük iletim dirençli mosfetler kullanıldığından , çıkış transistörleri üzerindeki voltaj ve güç kaybı da o oranda az olmaktadır. bunun manası ise ise verimli , az ısınan ve çok düşük çıkış empedansları sağlanabilen devreler olmasıdır.
Kafama takılan bir soruyu sormadan da edemeyeceğim :
Niçin 1 Ohm ve 1000W ??? 4 adet aslanlar gibi 250W / 4 Ohm aynı hesap olmaz mı ?
bu yapılabilir bir iş.
bir de gelelim Class-D olayına... bulunması zor LOW-ESR kondansatörler , satanların dahi ne olduğunu bilmediği garip garip binlerce ferrit toroid çekirdeklerden işe yarayanını arama durumu , bakır yolu kalın ve hatta kabartmalı olan pcb leri hayatında görmemiş pcb üreticileri , ulaşmakta zorlanacağınız nanosaniyelik hızlı diyotlar , binbir çeşit entrikalarla uH sini tahmin etmeye çalışacağınız bobinleri hesaplamaya çalışmak , garip yani satıcıların adını dahi duymadıkları mosfetleri araştırıp , yurtdışından temin yolları aramak.... binlercesini sayabilirim. Sakın bu adam niye benim şevkimi kırıyor diye düşünmeyin. bunlar maalesef ülkemizin gerçekleri... Altı üstü philips in hazır Class-D entegresinin devresini yaptım ve firmamın tüm imkanlarını kullandığım halde malzemeleri tamamen iman gücü ile denkleştirip çalıştırabildim ve maalesef arkamdan 3 mühendis ve 2 teknisyen 2. bir kartı çalıştıramadı. altı üstü de 190W RMS ve 4Ohm olan bir devre idi.
Bu güne kadar yaptığım en yüksek güçlü cihaz 600W RMS idi. ve düğün salonlarına bir tane veya 2 tanesi yetiyordu. siz arabada 1000W diyorsunuz. gerçekten azminize hayran oldum. 1000 W RMS demek 2000W PMPO , 4000 W peak demektir teoride ve kayıpsız düşünürsek... Bunun 13.8VDC lik bir aküden çekeceği akımı bir düşünürsek ve bunun için yapılması gereken DC-DC konvertörün hayalini kurduğumda inanın benim gözüm korkuyor...
Yine de azmin elinden birşey kurtulmaz... biz gücümüz nispetinde yardımcı olmaya elimizden geldiği kadarı ile yardımcı olmaya çalışırız.
Bu arada : sadece çıkış transistörlerini arttırarak bir amplinin gücü artmaz. besleme voltajını da arttırmak gerekir. çıkış empedansını düşürebilmek için de bu yöntem yetersiz kalır. devrenin tamamında oynama yapmanız gerekir.ama daha önce de belirttiğim gibi AB sınıfında bu işlem iğne ile kuyu kazmak gibi bir şey bence.
Bir de internet te CROWN amplilerin şemalarını araştırabilirsiniz. özellikle switch-mode amplilerinin şemaları mevcut. gerçi yine de belirttiğim gibi malzeme biliminin sınırları sizi epey yoracaktır diye düşünüyorum.
Saygılar , kolaylıklar diliyorum...
NOT : Bazı linkler vermiştim ama bu ilk mesajım olduğundan forumun sistemi engelledi. tekrar veririm buradan...

[untayk]

...........
http://www.audiodesignline.com/howto/177102531
http://sound.westhost.com/articles/pwm.htm

http://www.icepower.bang-olufsen.com/sw1022.asp
http://www.coldamp.com/opencms/opencms/ ... productos/
http://amplioaudio.blogspot.com/2007/03 ... d-amp.html

http://www.s-f-d.com/pdf/xsit.pdf
görüldüğü gibi kimse AB sınıfında 1 Ohm için kasmıyor...

http://www.diyaudio.com/forums/forumdis ... forumid=49
http://www.diyaudio.com/forums/search.p ... descending
...........
Bu linklerle biraz ilgilenin bence öncelikle...biraz ufkunuzu açacaktır sanırım.

[grii_35]

Açıklayıcı cevaplarınız ve verdiğiniz linkler için teşekkür ederim. fakat sizinde bahsettiğiniz gibi class-d konusunda verimli yüksek güçte bir amfi için en azından bunu türkiye şartlarında yapmak için daha çöok erken. diğer yandan neden 1ohm derseniz bunun sebebi araç sistemlerinde kullanılan sub wooferların hep düşük empedanslı olmaları ve çalışma voltajını çok aşırı derecede yükseltmeden sadece transistörlerin kararlı çalışma aralığında minimum çıkış empedansını elde edebilmek için çalışıyorum diğer yandan 1000W nerden kullanıcaksınız dediğinizde onuda şöyle açıklıyayım izmirde arkdaşlara kurduğum ses sitemleri aten 700-800W RMS lik sub wooferlardan başlıyor yani bu amfiyi normal seslerde kullanmak için istemiyorum bu amfiyi bas amfisi olarak kullanmak için istiyorum yukarda resimlerdede görmüşsünüzdür elimde bir amfi mevcut tam olmasada çalışıyor yani sorunda şöyle bir sorun. kısık sesle çalışırken br sorun yok fakat sesi biraz açtığımda baslar bozuluyor doğrudan. diğer yandan bunları yaparken amfinin çıkışları sürmek için kullanılan transistörleri süren 2SB649 ve 2SD669 yerinede BD139 ve BD140 kullanmış olmamdan kaynaklandığını düşünüyorum ama görücez şimdi yeniden tüm malzemeleri aldım yeniden basıyorum ve yeni halini deniycem ayrıca ufak bir sorum olucak burda kullanılan dirençlerin carbon yada metalfilm direnç olması bişey değiştirimi yani bu amfide metalfilm dirence gerek var mı sizce ??

[djoz]

grii_35 devrenizdeki değişiklikler biraz kafamı karıştırdı, mahzuru yoksa üç şey sormak istiyorum.

#C11 ve C13ü kaldırmanızın sebebi nedir, herhangi bir osilasyonla karşılaştınız mı, duyulmayacak (yüksek frekanslı) bir osilasyonu fark edebilmek amacıyla osiloskop ile çıkışa baktınız mı?

#R28 ve R29un değerini neden küçülttünüz, bu durum çıkış transistörlerinin daha düşük seviyede sürülmesine sebep olmaz mı?

#Girişteki C2nin 330 pftan 100 pfa düşmesinin sebebi nedir? Bass için kullanacağınıza göre üst frekans sınırını yukarı çekmeyi amaçlamış olamazsınız...

[grii_35]

C11 ve C13 ü iptal ettim çünkü onlar olması durumunda devre kararsızlaşıyordu osilaskop olarakta bilgisayarı kullanabildim sadece.

R28 ve R29 direnç değerlerini düşürdüm çünkü çıkışta 4er tane değil 10ar tane transistör sürdüğüm için biraz daha yüksek güce ihtiyaç duyduğumdan dolayı değeri düşürdüm.

Girişteki C2 kondansatörünün değerini 100pf yaptım cevabı zaten kendiniz vermişsiniz bas içinde kullanıak olsam amfinin frekasn aralığının daha genş olmasını istediğim içi değerini 100pfa düşürdüm.

[djoz]

Kullandığınız BD139-140ların ısınmasını bu dirençlerdeki değişikliğe bağlayabiliriz sanırım, zira çıkış transistörleri için gereken akım büyük ölçüde BDlerin üzerinden çekilmiş oluyor...
Direnç değeri küçültüldüğünde muhtemelen TR13 ve 15in beyz-emiter arasında daha zayıf bir sinyal oluşmasına sebep olacağından bu transistörlerin de eskisine nazaran çıkışı daha zayıf süreceğini düşünüyorum...
Yani sürücüler arasındaki hiyerarşi biraz bozulmuş sanırım...

[untayk]

Selamlar.

http://www.sunist.org/shared%20document ... sb649a.pdf
http://www.sunist.org/shared%20document ... sd669a.pdf

http://www.fairchildsemi.com/ds/BD%2FBD139.pdf
http://www.fairchildsemi.com/ds/BD%2FBD140.pdf

Buradan da görebileceğimiz gibi , sizin b649 ve d669
transistörler , HiFi audio için üretilmiş ve
180V luk kondansatörler. bd139-140 ise genel amaçlı
ve maalesef 80V luk kondansatörler. Birçok ampli devreside kullanılıyor ama bence çok ideal bir seçim değil bu çift.
Bir transistörün en ideal ve yorulmadan , hata yapmadan çalışma voltajı ,
max voltajının yarısıdır yani nominal voltaj. bu yüzden
modern devrelerde artık limit değerinde çalışma voltajlı
transistörler pek kullanılmıyor. Bu bahsettiğiniz hataya
yol açmayabilir ama distorsiyon ve ısınızın artmasına sebep olur.
ısının artması , bir transistörün kazancının düşmesi sonucunu da
beraberinde getirir.Orjinal transistörlerimiz , birbiri
ile çalışmak için tasarlanmış bir complementer çifttir. bu da
çok daha az malzeme uyumsuzluğu demektir.
Devre çok spesifik bir devre değil. ancak şahsım adına fikrim
olarak algılayabilirsiniz , nasit 555 li bir zaman devresi dahi yapsam
metal film direnci tercih ederim. bir 100k nın 80 ile 120 arasında olduğunu
gördüğüm %5 lik dirençlere çok şahit oldum.
Bilmediğim için soruyorum... araba için üretilen sub lar kaç Ohm
empedansında ? yani tek bir hoparlör 1 Ohm mu , yoksa birkaç adet hoparlör
paralellenerek mi düşük empedanslı oluyor? 1 Ohm luk hoparlör hiç görmedim
doğrusu , 2.8 Ohm luk bir tane görmüştüm çok eski bir cihazda ama ???
Tabii ki benim görmemiş olmam , böyle bir şeyin varolmadığına delil
olamaz. tanınmış markalardan ( JBL , KENWOOD , BECKER vs gibi ) böyle
bir Ohm luk bir hoparlör modelini verebilirseniz teknik değerlerini
bir incelemek isterdim.
Sizin devrenizin hatası , ya düşük besleme voltajı ( ya da güç
çekldiğinde anlık düşmeler yaşayan ! ) bir şekli , ya da gerekenin
altında bir empedansta çalışan bir amplinin hatasını andırıyor bence.
.................
http://home.alphalink.com.au/~cambie/ETI466Web.htm
bu linkteki "2.4 Output Stage" ve "2.4.4 Selection of Emitter Resistors"
kısımlarındaki hesaplamalara bir göz atmanız sanırım biraz
fikir verecektir size. Gerçi bu devre 2şer çiftten 4 transistörlü ama...
..................
çıkış bobinini takmanızı öneririm. bu , devrenizin osilasyon
eğilimini azaltır ve çok yüksek frekanslı tizlerin tweeter ınızı
yemesini önleyecektir. 400W / 4 Ohm için mesela 1.5mm çaplı
telden 10 mm lik bir matkap ucuna saracağınız 12-15 tur işe yarayacaktır.
Bu değer bir hesaplamaya değil , pratikte rastladığım ve uyguladığım
bir şekildir. 1000W / 1 Ohm için ise tel çepını arttırmanızın yeteceğini
düşünüyorum.
..............
bu arada 1 Ohm ve yüksek güçlü bipolar transistörlü devre
şeması bulamadığımı da belirmeliyim.
Kolay gelsin. Saygılar.

not : yukarıdaki mesajları görmeden cevabımı yazmışım , okumak için döndüğümde 2. sayfayı fark ettim. devredeki değişimlerin niçin yapıldığını soran arkadaşımıza tamamen katılıyorum. o kondansatörlerin kesinlikle iptal edilmemesi gerekir. hem osilasyon , hem de devrenin frekans karakteristiğini tamamen değiştirecektir bu fark. Yine önceki söylediğimi tekrarlamak istiyorum ... devrenin tüm topolojisinde , malzeme değerlerinde oynamadan çıkış empedansını değiştiremezsiniz. gücü arttırmak için sadece besleme voltajını yükseltmek birçok devrede işe yaramıştır ancak çıkış empedansını değiştiremez. Bipolar bir transistörün iç direncini değiştiremediğimiz veya çok aşırı iç dirençli bir çok güçlü transistör bulamadığımız sürece bahsedilen güçlere lineer bir amplide çıkılabileceğini şahsen düşünmüyorum.
Ya çalışma sınıfı değişmeli , ya da mosfetli bir devre ( ondan da emin değilim tabii ki ! ) tasarlanmalı diye düşünüyorum.
İyi geceler.

[Kapibara]

İsterseniz şu linkteki tartışmayı takip edin, yakında ilginç şeyler olacağa benziyor.
http://www.diyaudio.com/forums/showthre ... genumber=1

Birde şöyle birşey buldum ama biraz tuhaf duruyor.
http://users.picknowl.com.au/~glenk/MAIN.GIF