DIY Audio Türkiye Forum

[cagdasbay]

Şöyle bir yazı buldum:
http://www.yorumla.net/elektronik/485853-hoparlor-nedir-ve-nasil-secilir.html

Yazıda geçen şu kısım:

Doğrusu; Hoparlörlerin amfi ile aynı güçte olması bu mümkün değilse daha düşük güçte olmasıdır. Bu, amfiden beklenen en üst düzey ses kalitesinin alınmasında önemlidir. Bu durumda amfinin max. 1/2 sesinden daha fazlasını açmak gereği nadiren duyulur. Halbuki düşük güçteki bir amfi ve güçlü bir hoparlör ile (bir de hoparlör hassasiyeti 90 db' in altında ise) beklenen ideal sese ulaşmak zordur bunun için için bilinçsizce volüm açılır. Bilinenin tersine amfi gücünün daha düşük olduğu bir durumda yüksek volümde büyük oranda distorsiyon gelişir ve empedans değişikliklerinin tolere edilememesi, düşen akım vb. nedenlerle iyi beslenemeyen driverlar hasara uğrar. Özetle hoparlörler kendilerinden güçlü ampfilikatörlerin seslerinin açılması ile değil kendilerinden güçsüz amfilerin sesin açılması ile patlar.

ne anlatıyor?

[cagdasbay]

Tamam, amplinin sesini sonuna kadar açmaya çalıştığımızda distorsiyon artar vs hoparlöre zararlı olabilir de, bu şekilde söylemek doğru mudur? Yani "yüksek güçlü hoparlörü düşük çıkışlı ampliye bağlayıp sesi zorladığında hoparlör patlar! Düşük güçlü hoparlörü yüksek güçle sürersen patlamazz." şeklinde genelleme yapılır mi? Sonuçta 5watt hoparlöre 50 watt girsek hoparlör kavrulmayacak mı?..

[e_cag]

Bir ihtimal ampli yüksek volümde çalışınca yoldan çıkıp dc basmaya başlıyorsa hoparlörü yakar ama bu güç meselesi değil. 100W nominal olarak bildirilen bir hoparlör -ki anlık maksimumu bunun birkaç katı olur- 50W veya 20W (%10thd) bir ampli ile yanmaz. 100W amplifikatörüme bağlamak için yanmayacak bir hoparlör istersem de 50 veya 80W değil, 500-1000W bir hoparlör alırım.

Bunu yanında şu cümlede anlatım bozukluğu o derecede ki birbirinin tam aksi iki anlam çıkarmak mümkün: "Bilinenin tersine amfi gücünün daha düşük olduğu bir durumda yüksek volümde büyük oranda distorsiyon gelişir ve empedans değişikliklerinin tolere edilememesi, düşen akım vb. nedenlerle iyi beslenemeyen driverlar hasara uğrar." Yeterince beslenemeyen driver nasıl hasara uğrasın? O zaman dinlemediğimiz hoparlör de durduğu yerde hasarlansın. çünkü hiç mi hiç beslenemiyorlar. Tam amatör işi açıklama. Hani bir taraftan duvar dibinde kız keserken bir taraftan arkadaş arasında geyik muhabbeti. 16-17 yaşındayken yapmadığımız iş değil ama internet olup yazıya dökülünce tehlikeli bir hal alıyor.

[hamist]

Tamam, amplinin sesini sonuna kadar açmaya çalıştığımızda distorsiyon artar vs hoparlöre zararlı olabilir de, bu şekilde söylemek doğru mudur? Yani "yüksek güçlü hoparlörü düşük çıkışlı ampliye bağlayıp sesi zorladığında hoparlör patlar! Düşük güçlü hoparlörü yüksek güçle sürersen patlamazz." şeklinde genelleme yapılır mi? Sonuçta 5watt hoparlöre 50 watt girsek hoparlör kavrulmayacak mı?..

Bu yazıyı ben de gördüm daha önce.
Ciddi olarak tartışmaya açık bir yazı,
orijinalini yazan yanılmıyorsam bir bayan öğretim görevlisiydi.

ilk dikkati çekecek olan e_cag arkadaşımızın da belirttiği gibi,
yüksek volumde THD yüksek olacak, oysa bir çok amplifikatör
için gücün yarısı ideal kabul edilebilir, bu durumda eğer
max volumlere gidilmeden müzik dinlenecekse,
amplifikatör gücünün altında hoparlor seçiminde mantık olabilir.
Ancak düşük güçlü apli.nin yüksek güçlü hoparlorü yakması
nasıl mümkün olabilir anlaşılır değil.
Burada tek akla gelen düşük güçlü amplinin yüksek volumde çıkışlarına ulaşabilecek olan
DC akım olabilir, bu da düşük güçlü hoparlörü yüksek güçlü olandan daha kolay yakar.
Burada denilebilirki düşük güçlü hoparloün verimi yüksek olacağı için yüksek volumlere
ihtiyaç duyulmayacak.
Bunu kim garanti edebilirki.


Sanırım söylenmek isteneni ifade etmekte başarılı olamamış bir yazı bu.

[Hazar]

Clipping noktası ve üzerine zorlanan amplifikatörlerin çıkış sinyalleri tepeleri kesilmiş sinüs, yani gitgide DC'ye benzer bir hal alacağı için hoparlörlerinize zarar verebilir demeye çalışılmış olsa gerek. Yani umarım..

[cagdasbay]

Clipping noktası ve üzerine zorlanan amplifikatörlerin çıkış sinyalleri tepeleri kesilmiş sinüs, yani gitgide DC'ye benzer bir hal alacağı için hoparlörlerinize zarar verebilir demeye çalışılmış olsa gerek. Yani umarım..

Umarım

Böyle ilginç ifadeler bolca vardır internette de, böylesine uzunca, makale gibi yazılmış, rehber olabilcek tipteki yazılarda böyle şeyler görünce...

[fatihcol]

Clip olmuş;= kırpılmış sinyalin drivere zarar verebileceğini anlatmış olabilirler.
Bu senaryo genelde şöyle gerçekleşir; Driver 50 Watt, girilen güç sinus ve hormonsuz (harmoniksiz) 200 watt yani 4 kat yüksek güç girilmiş durumda. Bu driver 100 saat testini geçemeden yıpranacaktır, ama 3 saat program gücünde herhangi bir sıkıntı olmayacaktır(hergün 3 saat yapılsa dahi).
Önemli noktalar ise; Sabit salınım verilmediği, rezonans frekansına yakın port olmadığı ve (Tw ler için)rezonans frekansına çok yakın filtre kesimleri olmadığı sürece herhangibir hasar oluşmaz.

Tersi düşünülse driver 200 watt, girilen güç 50Watt kare dalga ve %90 harmonikli(bu kadar harmonik ampli tekniğinde mümkün değil diye biliyorum) driverin bobinine hiçbir zarar gelmeyecektir. Fakat saturasyon(doyum) yinede hesaba katılabilir. (mekanik enerji artacağından özellikle aliminyum mebranlı driverlar çooook düşük ihtimalle çatlayabilir).

Yukarıda dikkat edilmesi gereken konu RMS çevrimidir. Kare dalga nın RMS çevrimine ihtiyacı yoktur safi enerjidir. Yani faydasız eğriler takip etmezler. Direkt enerji söz konusudur ve kutup değiştirdikleri sürece her sinyale AC denir. AC bir kare dalga ise duty cycle %50 iken pp/2=x Volt genliğine sahip olacaktır.
Watt değilde hoparlörün enerji verimliliği kısmını ele alacak olursak voltaj daha değerlidir. Bu yüzden public anonsta (P.A.) 100volt adı verilen ampliler kullanılır. Genlik impulse ve kutup ilişkili kare dalga tepeden tepeye(peak to peak) olan dc enerjinin yarısıdır.
Mesela ülkemizde, 622 VOLT şebeke gerilimi kullanılmaktadır. Fakat bu sinyal AC ve sinustür, hal böyle iken 622VOLT x 0.3535(cos./2) = 219,877 Volt R.M.S. değerini verir. (Şebekede harmonik aramayın class A gibi temizdir.) Eğer şebekede; sinus değilde, kare dalga işaret gönderilmiş olsaydı... Sonuç 622Volt / 2 = 311Volt DC karşılığı olacaktı. 220Volt sinus RMS ile 311Volt AC kare dalga arasında 311-220=91Volt fark var. Yani 4ohm@100Watt bir ampliyi %100 clip lesek bu işin DC karşılığı ancak 4ohm@199 watt edecektir.Böyle birşeyi class-B bir amplile pratikte denemeye kaltığınızda ise 156wattan fazlasını alamayacağınızı söyleyebilirim.(amplinizin slew rate başarısı buna müsade etmeyecektir) Lambalı ve class-A özellikli amplilerde durum daha farklıdır.

Ayrıca, Clip lenmiş sinyale DC denilebiliyor.Time Domain de; (+) ve (-)periyod çizen kare dalga veya cliplenmiş sinus sinyale, DC denilmesi yanlıştır. Çünkü bunların her ikiside AC sinyallerdir ve hoparlörün sevdiği sinyallerdir.
DC ise driverin sevmediği, ses vermek yerine statik enerji yüklendiği bir durum oluşturur.

Kırpılmaya (clip.), DC kaçırma denmesi ise; ampli bilgisinin az olduğu anlamına gelir (offset bozukluğu yaşayan bir amplinin salınımsız sabit kutupta herhangibir voltaj verme arızasına DC kaçırma denir). Çıkış trlerinde; Dc biası bozacak kadar girişe sinyal tatbik edilmesi mümkün olmadığını söyleyebilirim.

Saygılar, sevgiler.

[fatihcol]

Ayrıca, yazarın; kendisinin denemediği bir sürü anektodları toplayıp anlattığı serbest yazıya benziyor.

[caglarm]

Tüm bunlara örnek olabilecek,görünüşde çok masum,vasat müzik sistemlerinde zevkle dinleyebileceğiniz aşağıda verdiğim parça benim sistemimde,hem esp nin hem de silikon chip ve benzeri diğer bir hop. koruma sisteminin engeline takılıyor.merak edip koruma sistemlerini devre dışı bırakarak denedim.bakın neler oluyor

bu videosu:
http://youtu.be/-67n-5bF0sc

bu da müzik parçası:

bassiloveyou.rar

(3.41 MiB) 357 defa indirildi

[Hazar]

Tüm bunlara örnek olabilecek,görünüşde çok masum,vasat müzik sistemlerinde zevkle dinleyebileceğiniz aşağıda verdiğim parça benim sistemimde,hem esp nin hem de silikon chip ve benzeri diğer bir hop. koruma sisteminin engeline takılıyor.merak edip koruma sistemlerini devre dışı bırakarak denedim.bakın neler oluyor

bu videosu:
http://youtu.be/-67n-5bF0sc

bu da müzik parçası:

bassiloveyou.rar

Oto amplifikatörleri bu kadar aşağı frekans bandına inen parçalar portlu kabinlerde subwoofer'ın Xmax değerini aşıp kendine zarar verir konuma gelmemesi için "subsonic filter"a sahipler.
Siz zorlamayın bence bu kadar