hoparlör yazdı:fatihcol yazdı:[Fakat aynı yoldan(way) adeti çoğaltılmış hoparlörler grup gecikmesinin düşmesine ve ayrıntıların artmasına sebeb olur. 7kHz e kadar her sürücü için çoklama tekniği iyi sonuç verir. Fakat tw tolu için adet attırmak yanlıştır.
Sevgili Fatih,
Örneklerden de gördüğün gibi birden fazla tiz sürücü kullanmak yanlış değildir. Sadece doğru kullanmak gerekir, bu doğru kullanmak da çok kolay bir iş değil. Profesyonel sistemlerdeki line-array tasarımlarının en büyük avantajı, doğrusal olarak yayılan yüksek frekansların akustik lens veya daha doğrusu horn yaklaşımı ile farklı açılara yönlendirilmesidir. Bu şekilde frekansların birbirini yok etmesi derdi büyük ölçüde aşılıyor, üstüste bir sürü tiz modülü eklenebiliyor. Geçen sene Beyma'nın pro line-array sistemlerine bakmıştım Nemsan'da. Adı üzerinde profesyonel sistemlerin profesyonel çözümleri oluyor, ve eve taşınmaları da anlamsız oluyor. Ama akustik temel aynı, sadece evde profesyonel sistemlerin yaptıklarını tekrarlamak ya bütçeyi büyütüyor ya da bilgi birikimi yetersiz kalıyor.
Bas seviyesinde hoparlörleri çoğaltma konusunda sorun yok, doğrusal olmadıkları için daha kolay, kabin hesaplama teknikleri bu konuda her kabin yapımındaki standart zorluklardan daha fazla değil. Ancak mid seviyesinde üst kesim frekansını kullanılan mid hoparlörlerinin merkezden merkeze olan mesafeleri belirliyor. Örneğin benim kullanmayı planladığım mid'ler 14cm aralıklı ve bu da üst kesim frekansının 2400Hz civarında olmasını gerektiriyor mesafe dalga boyunu belirliyor. Daha kötüsü ise tizler, birden fazla kullanıldığında gerçekten faciaya yol açacaktır, eğer merkezden merkeze mesafeleri hoparlörden çıkan en üst frekansın dalga boyundan daha az değilse. Tipik kullanılanlardan birisi Dayton ND16FA, tanesi 6 USD felan ama bizim memlekete gelince iki katından fazla tutuyor.
Bundan daha iyisi ribbon kullanmak, ucuca eklenir gibi monte edilebiliyor. Ama pahalı, fiyat uçuyor.
Sevgili Gökhan;
"Yanlış" dediysem sözüm amacını aşmış anlaşılan; "7kHz üstünde sürücü çoğaltmak sıkıntılı" sözümü biraz daha açayım. Açık hava ile kapalı mekan seslendirme sistemlerindeki anektodlarım birbiriyle ters olmamakla beraber; küçük mekanlarda tek tw gerekliliğini gördüm. Sebeb amplilerdeki 7kHz ve üstünde başlayan sıkıntıların yakın mesafede kulak tarafından hissedilmesidir. her kullanıcı PFB Class-A kullanamayacağına göre bu sıkıntılar hep vardır. time ve phase domain de oluşan sıkıntılar müzikaliteyi berbat etmektedir.
Açık hava line array lar için yapılabilecek çözümler için şunları söyleyebilirim:
(line arrayların içini açmadığım halde varsayımda bulunuyorum
)
1.Birden fazla twlerin olası en düşük ohm değerinde paralel bağlantısı, istenmeyen harmoniği ve phase sıkıntılarını giderir.(Bu işlem amplinin harmoniğini istenmeyen ölçüde arttırır.)
2.Amplinin NFB devresinin kontrol ucu, kabin içerisindeki zobel devreyle etkileşimli ve simuleli çalışabilir.
3. çözüm bütün dinleyicilere sakinleştirici verip uyku moduna almalıyız
Açık hava sistem kullanım alanındaki bir gerçeğe değineceğim: açık hava sistemleri playback yapılmadan canlı kullanımlar için kullanıldığından "stereo" ihtiyacı gerektirmiyorlar. Zaten güç ile hacim elde edilebildiğinden bütün kullanıcılar bulundukları mekanın realitesine inanıyorlar.
"Stereo" nun üstünlediği misyon olan; "geçmişte bir yerde benim yerime duy@kayıt et@şimdi başka yerde playback yap@dinlet=ben oradaydım" işlemlerine açık hava sistemlerinde gerek duyulmuyor.
Kulaklık, oto, oda, salon, stüdyo, koridor, fabrika, açık hava... bunların hepsinde farklı sürücü teknikleri kullanılır ve başarı duruma uygunlukla ilişkilendirilir. Bunu ısrarla söylememin sebebi ülkemizde bu konuda yanlışlık yapan birçok kullanıcı tanımamdan dolayıdır. Mesela Bose nin ürünlerini oturma odasında kullanmak (5.1 dışında) ne kadar mantıklı olabilir ki. Sektör ismi profesyonel olabilir, marka çok güvenilir olabilir; fakat kullanım amacı stereo ya göre yapılmamıştır.
Open bafıl tekniğini 15 sene evvel, 1 sene kadar kullandım. TS-E17xx serisi ve tek kişilik çekyat başlığına (12mm formika kaplı mdf) bir takım montaj ettim.
sıkıntıları yok değil sürücünün rezonans frekansına yaklaşmadığınız sürece başarılı diyebilirim. Sonsuz bafıl kapalı kabin ile karşılaştıracak olursam; yerleştirme sorunu yaşandığını bildirmeliyim. istenilen bas frekans responsuna göre panelin arkasındaki mesafeyi ayarlamanız gerekiyor. open bafıla free-air ve kapalı kabinin ayarlı (azimuth) versiyonu diyebilirim. Frekans responsu içerisindeki, faz düzeninin; natural sonuç verdiğini belirtmeliyim.
Önceki iletinde; "sadistçe" veya anlatmak istediğin tabirle "özgür diy" uygulamalarında şu firmanın ürünleri başarılı olabilir. "Toplu alım" yapma anlaşması yapabilirsek; güzel sürücüleri mevcut.
http://www.zyluxacoustic.com/Tw yolunda hacim isteyenler horn veya ribbon kullanmak zorunda tabiki, ribbonun hacim zevkini hiçbir sürücü veremez diye düşünüyorum.