hoparlör yazdı:Sevgili Onursal arkadaşım.
Beni desteklemeni değil anlamanı tercih ederdim. Resimlerini işaret ettiğin cihazlar pahalı olabilir. Ama bir cihaza senin baktığın gibi kapalıçarşıdan altın alıyormuş gibi "mal" gibi bakılmaz. Bir cihaz herşeyden önce bir tasarım ürünüdür, bilgi ve deneyim sonucu ortaya çıkar. Araştır geliştirme maliyeti vardır,
Resimlerdeki cihazların malzemesini herhalde Karaköy'den temin etmeyi düşünmüyorsun umarım. Bazı malzemeleri zaten üretici ya da akademik lisans olmadan temin etmeniz mümkün değil. Çoğu proje için de Farnell gibi kaynaklardan malzeme temini gerekiyor ki bu durumda maliyetler otomatikman şişiyor. Özellikle TL kazanıp Euro ödeme yapınca..
Evde yapılan devrelerin test edilmesi ayrı bir konudur, gerekli test aletlerinin satın alınması ya da en azından erişebileceğiniz bir ortamda kullanma imkanınız olmalıdır. 80-90 TL'lik ölçü cihazlarını kastetmiyorum
Evde yapılan devrelerin özelliği, temin edilebilir malzemeler kullanılması, devre şemasının kritik elemanlar ve tasarım içermemesi, sonucun ise belirli bir kalitede olması gerekliliğidir.Bunlar sağlanırsa bir avantaj elde edilebilir. Ama yine belirtmek zorundayım, sadece lehimleme, baskılı devre yapma, bir şekilde devreyi çalıştırmak da yeterli olmuyor. Kutulamak ve bir cihaz haline getirmek devrenin yapılmasından çok daha zor oluyor.
Yine de daha ucuza mal edilemez mi? Gerekli bilgi ve deneyime sahipseniz, malzeme temini ve test ortamınız uygunsa neden olmasın? Ancak bu durum oldukça nadir maalesef. Ve daha ilk ya da üçüncü projenizde büyük bir mucize beklemek komedinin ötesinde. Bu yüzden bir RAS100 devresi yapıp çalıştırmadan bilmem kimin tasarımını yaptım, hem de çok ucuza diye deyip ortaya çıkmak pek de inanılacak bir şey değil.
.
İşte aynı şeyleri söylüyoruz.
Özel bir tasarım ürününün neden pahalı olduğunu anlamak için temel bilgilere sahip olmalıyız.
1 GÜRÜLTÜ FAKTÖRÜ:
Referans tip bir preamplifikatörün gürültü seviyesi en kötü koşullarda -90 dbm olmalıdır. Peki bu gürültü seviyesini öncelikle ne tür bir ölçü aletiyle ölçebiliriz? Sakın benim kulağım hassastır deme (Bazı arkadaşları kastediyorum haa
)
İnsan kulağı -40 dbm den aşağı gürültü seviyesini algılamaz. Belki çok kaliteli sistemlerde -60 dbm algılanabilir. Zaten amatör bir cihazın gürültü seviyesi bu civarlardır.
İşte avatarımda görülen ölçü aleti bu gibi işler için üretilmiştir. 10-15 bin dolar civarında olan bu aleti hiçbir amatör kişi alamayacağı gibi, ben çoğu üretim yapan fabrikalarda bile görmedim.
2 DISTORSION (Bozulma) FAKTÖRÜ:
Günümüzde yarı iletken teknolojisi oldukça ileri olmasına rağmen normal bir insan kulağı ile % 2 civarı bozulma oranı çok zor farkedilmektedir. Binlerde hatta onbinlerde anılan distorsiyon faktörü acaba hangi koşullarda elde edilebilmektedir. Bu faktörü kimler nasıl ölçmektedirler acep
3 FREKANS CEVABI.
Çok ucuza temin edilebilecek birkaç ölçü aleti ile rahatlıkla test edilebilen bu unsuru acaba kaç kişi test ediyor.
En nihayetinde bir adet hassas AC voltmetre ve bir adet audio sinyal jeneratörü. Bir arkadaşımız çıksa da ben bu işler için bir sinyal jeneratörü yapmak istiyorum dese, günümüz koşullarında çok uygun birkaç entegre ile bu aleti yapabilir.
İşte bu gibi ölçümleri yapabilecek arkadaşımız çok azınlıkta olduğu gibi, ölçüm tekniğine karşı çıkanları bile gördüm. Hani deseler ki bu aletler çok pahalı temin edemiyorum, elbette haklıdır.
İşte örnek verilmiş olan referans tip cihazın yapılması senin de belirtmiş olduğun gibi sadece malzemelerden geçmez. Böyle bir cihazın teknik verilerini kulak ile ölçemezsiniz. Çok pahalı ölçü aletlerine ihtiyaç vardır.
Benim durumum bu konuda biraz farklı. İşyerimde bu tür aletler olduğu için istediğim bir zaman gidip yapmış olduğum bir devreyi acımasızca testlerden geçirebilmekteyim. Hatta şu günlerde lambalı cihazlar ile modern yarı iletkenlerin gürültü faktörleri konusunda araştırma yapmaktayım.
Malzeme temini konusunda ise;
Ben bir ürüne bakıp ta ne tür lamba kullanılmış diye bakmam. Ya da ne tür bir şema uygulanmış demem. Eğer o tür bir ürün yapacaksam ufkumu daima geniş tutarım;
Modern yarı iletkenler kullanılarak böyle bir ürünün yapılma olasılığı,
Lamba vb gibi eski teknolojiyi kullanarak yeni teknolojinin nimetleri ile birleştirmeyi.
Gerekirse askeri tip üretimlerden tut ta uzay programlarında kullanılan özel üretimlere kadar, çoğu arkadaşımızın ne gereği var diyebileceği, basit bir opamp için bile 100 lerce doları harcamayı göze alabilirim.
Sonuçta konumuz ses tekniği olduğuna göre elbette belli noktalarda uçmak ta gereksiz. Ama ilmine göre hareket etmek şarttır.
ÖZEL NOT:
Bir ürünün kutulanma masrafları oldukça ciddi bütçelere mal olmaktadır. Eğer bu iş için sanayi oluşturulmamışsa kutulama masrafları genellikle devredeki elektronik parçalardan fazla olmaktadır. Ya çoğu arkadaşımız gibi portakal sandığına amplimizi kurarız, ya da benim amplifikatörüm kutulanma işi gibi her bir ustaya bir kutunun işlenmesi için ayrı ayrı yüzlerce lira vermek zorunda kalırız.