DIY Audio Türkiye Forum

[birgitay]

Arkadaşlar , Her Hoparlör vede Tweeter'ın bir Frekans aralığı olduğunu biliyoruz. Buna nazaran , Bu 2 Ünite , Kasa'ya girince ayrı bir Rezonans'a sahip oluyor. Aynı zamanda , Direk Amplifkatör ile sürülünce Atif yada Pasif Crossover'den kaçmak çok zor oluyor....
Buna nazaran , Pasif Crossover hesabını tam detayı ile öğrenmek istiyorum.... İyi bir Filtreolmasına rağmen , Hoparlör'deki Ters Emk'yıda engellemiş oluyoruz. Örneğin , Hoparlör tam Pik vurunca uçlarında yüksek voltaj oluşuyor. Ve bu gerilim Amplifikatör'e geri gelip ses kalitesini etkiliyor....
Kısacası Pasif Filtre bana göre bunuda engelliyor.... O yüzden bu hesabın nasıl , neye göre yapıldığını anlatan bir kaynak arıyorum.... Zaten Türkçe metin olmalı , Google'de çok çalışma var ama fazla birşey anlayamıyorum!

[Amatör]

Teorik olarak hesaplanan değerler pratikte tam anlamı ile istediğimiz sonucu vermiyor genellikle.
Bu işin kitabı varmıdır bilemiyorum,çünkü her sürücünün kendine özel durumu var.Bunların ayrı ayrı belirlenmesi gerekli.
Sanırım bu iş için iyi özel bir mikrofon ile alınan bu sinyalleri analiz edebilecek yazılımlar gerekli ki eldeki sürücünün özelliklerini ve uygun kesim frekansını belirleyelim.
Yada benim yapmaya çalıştığım gibi kulağa göre ayarlamalar Bu da sadece size göre bir uygulama olacaktır.
Kolay gelsin

[birgitay]

Zira Mikrofon ile test etmek işime yaramayacaktır. Benim için işin mantığı şumudu ; Kesim Frekans'larınımı anlamak lazım ? Yani Woofer frekansı 2,2khz ise max. zaten üstünü ne yaparsak yapalım geçirmeyecektir mantık bu ise. Elimde İyi bir Mixer var Frekans Jenaratör'ü ile Hoparlör'ü test etmek amacım değil , Yani Pasif Crossover'un hesabının nasıl yapılışı önemli ?

[Amatör]

Sadece cross hesabı ise istediğiniz,mesela şu olabilir mi?
http://ccs.exl.info/calc_cr.html
Ancak sürücülerin verimli bölgelerini tesbit etmelisiniz diye düşünüyorum.Zira mesela bass hp ün kullanılamayacak derecede olan üst frekansları, üst frekanslar için kullanacağımız tweeterın sesini ve dolayısı ile orta ve mid bandını bozabilir.
Çünkü kesimler, kullanmak istemediğimiz bölgeleri komple çıkarıp atamıyor,bu bölgeler az da olsa ses vermeye devam ediyor.İki hoparlörün karışımından elde edilen sesin ne derece bizi tatmin edeceği önemli.

[Amatör]

Mesela 7-8 khz e kadar gidebilen bir midbass hp 6db filtre ile 1000-1500hz lerde kesebiliriz veya 12-18db filtre ile 2-2500hz lerde kesebiliriz.Tabiiki tweeter da bu kesimlere uygun olmalı ve bu kesimlerden sonra elde edeceğimiz bass sesler de bizi tatmin etmeli.
Benim anladığım kadarı ile rezonans frekanslarının bass hp için bir belki birkaç oktav altı,tweeter için birkaç oktav üstü bölgeler daha verimli olabiliyor.
Tabiiki kabin bass seslerin durumunu belli edecektir.

[birgitay]

Bana kalırsada , Şemaları mevcut olan Crossover'ler iyi kompenent ile o frekans aralığını zaten verecektir. Tweeter vede Woofer zaten o Band aralığında üretliyor. Her türlü rezonans'a girecektir.... Zira Desibel için , Bobin teli kesiti vede Empedans ona göre ayarlanmalı..... Başka yolu kalmıyor ozaman....

[Amatör]

Bobin zaten başlıbaşına ayrı bir dert.
Kalın kesit bobinler ohmajı düşük olacağı için seri olarak bass filtresinde daha olumlu sonuç veriyor.Ben 1mmlik olanı kullanıyorum genelde.Paralel kullanılacak bobinlerin ohmajı kullanılan sürücünün iç bobinine uygun olarak sarılmalı.
Derya deniz bir konu,ölçüm yapmadan deneme yanılma ile de bir yere kadar gidilebiliyor ancak.
Tabiiki sürücülerin hassasiyetleri(db)birbirleri ile uyumlu olmalı,değil ise uygun dirençler ile bu sağlanmalı.
Daha faz kaymalarını, sürücülerden çıkan sesin hangi mesafede homojen olarak birleşebileceğini,dolayısı ile dinleme mesafesini ayarlamak için sürücülerin kabinde ne aralıkta yerleştirileceği gibi sru ve sorunlar aşılmayı bekliyor.
En sonunda ise ortaya çıkacak ses karakteri bizi ne kadar mutlu edebilecek acaba?

[birgitay]

Crossover lar yapılıs tiplerine gore sınıflara ayrılırlar. Bunlar Butterworth, Solen Split, Bessel, Chebychev, Linbkwitz-Riley gibi sınıflardır. Bu sınıflarda dB zayıflatma oranlarına gorede bolunurler.

Dizayna gore 1,2,3 ve 4 uncu dereceden filtreleme yaparlar.
1n ci derece 6 dB, 2 nci derece 12 dB, 3 uncu derece 18 dB ve 4 ncu derecede 24 dB filtreleme yapar.

1 nci derece yeterince zayıflatma saglayamadıgı icin tercih edilmez. Cunku bas hoparlore fazla tiz , tiz hoparlore fazla bas frekans gider.

2 nci derecede maliyet ve basitligi acısından cok kullanılmakla birlikte verimli olmadıgından tercih edilmez. Cunku kesisme frekansında hoparlorler duz baglanırsa bosluk ters baglanırsada bir tepe degeri elde edilir.

3 ve 4 uncu dereceler daha iyi sonuc verirler.

Birde bu filtrelerin derecelerine gore faz kayma davranısları vardır.
1 nci derecede 90, 2 nci derecede 180, 3 uncu derecede 270 ve 4 uncu derecedede 360 derecedir.
Yani 1 nci derecede filtreye hoparlorler + ve - birebir baglanırken
2 nci derecede filtreye hoparlorler birbirine gore ters baglanır.
Sanırım bu sayfada bize bayağı bir hesap kolaylığıda verilmiş....
http://ccs.exl.info/calc_cr.html#first

[Amatör]

Yine de işler o kadar kolay ilerlemiyor,en azından benim denemelerim de istediğim tonaliteyi elde edebilmem hiç kolay olmadı.
Sürücülerin birbirleri ile uyumu ve toplam frekans özellikleri çok önemli bana göre.Dolayısı ile uygun sürücüleri bulup biraraya getirebilmek.Benim bu anlamda bu tip sürücülere ulaşabilme imkanım kısıtlı sayılır.Tabiiki marangozluk hususu da ayrı bir dert benim için.

[onursal]

KONU İÇERİSİNDEN DEVAM EDELİM

Crosover kesim noktalarını yani ne için kullanıldığını zaten biliyorum. Yanlız benim eksik gördüğüm dediğim bir olay şudur ve net anlattım nasıl anlaşılmadı , havalardan olsa gerek ;

3,2khz bir kesim noktası zaten Fullrange bir Hoparlör olsa bile bu seferde Tiz sesleri geçirmeyecektir bir nebze ama bu bu frekans onun kesim noktası olabilir. Yani bir aygıtı 3,2khz'de kesiyorsak zaten en alt limitten bu yana bu frekansa kadar herşeyi geçireceğini bilmemiz en basit iştir.
Örnek olarak Profosyonel Ses sistemlerindeki Crossover'lardan bahsediyorum hatta bir tanesinin şemasını bile çıkarttım , 12db. kayıp Riley Linktwiz Crossover'da 3,2khz için Kondasatör vede Bobin değeri çok ufak. Yada şöyle desek , senin 3,2khz Frekans değerini baz alırsak hoparlör yine belli bir tiz frekanslarını geçirmez mi ? Tweeter içinde limit yoksa direnç takalım ozaman Asıl amaç kasaya girince rezonansa giriyor hepsi. İşte o Rezonans'a göre nasıl yapılıyor onu merak ediyorum ? Nasıl anlıyorlar mikrofonla mı ?

12db oktav kelimesinin anlamını bilmediğin için ve
frekans karakteristiği kavramı hakkında yeterli bilgiye sahip olmadığın için bu şekilde çelişkilere düşmen normaldir.
12db oktave ne demektir?
Belirtilen kesim frekansında (Rezonans Fo) tepe değeri elde edilmiş bir frekanstan sonra düşme sağlanacaktır. Bu düşme seviyesi db oktave olarak belirtilmiştir.
3KHz Fo olan bir frekansta first order 6db oktave bir crossover devresi ne yapacaktır.
3KHz frekansına kadar eşit geçirecektir. 3KHz ten sonra zayıflatmaya başlayacaktır. Her oktav için 6 db düşürecektir.
3KHz Fo =0 db
6KHz F1=6 db
12KHz F2=12db
24KHz F3=24db.
Second order 12 db crossover devresi ise her oktave için 12 db düşme sağlayacaktır.
3KHz Fo=0db
6KHz F2 =12 db
12KHz F3=24 db gibi.
Bu da demektir ki belirlenen kesim frekansından sonra zayıflatma değeri her oktav için 2 kat artacaktır. Hoparlörün bu frekanslardaki kazancı ise duyulan ses seviyesinde direk etkili olacaktır.
Her 3db lik zayıflatma iki kat zayıflatma demek olduğuna göre hoparlörün karakteristiğine göre hangi tür filtreyi seçeceğimiz ortaya çıkacaktır.
Bass bölgesi için full range bir hoparlör kullanıyorsak, bu hoparlörün kesim frekansından sonraki kazanç değeri çok önem arzedecektir.
Kasaya giren hoparlörlerin rezonansa gelmesi diye birşey olmaz.
Kasa için tek kriter bass hoparlördür ve free air rezonans frekansı ve TSP değerlerine göre hoparlör kabini tasarlanır. Tweeter veya medium hoparlörler arkası kapalı olduğu için bağımsız çalışırlar.
Eğer hoparlörler bir araya geldiklerinde bazı ölü bölgeler gözlemleniyorsa bu olay tamamen FAZ farklarından dolayı olur ve zaten filtre hesaplaması tablosunda bundan bahsedilmiştir.