Önce ATX SMPS ile ilgili bir kaç not:
Bu smps lere bulaştıktan sonra 10-300KHz arasında ayarlı bir sinus gen. yaptım.
Resonans tespiti için şart olmuştu.
Orijinal ATX trafolarının resonansına baktığımda,
tabii paralel 2.2n + 50-100 ohm dirençler eklenerek,
ki bu elemanlar resonansın bir parçası,
görülen 34-36KHz arasında çok az bir kazançla resonanslı olduğu.
Ve 17KHz ile 100KHz arasında linear denebilecek bir grafiğe sahip.
Primer sargılarını değiştirmemek kaydı ile sekonder sargılarını değiştirdiğim
trafolarda resonanstan eser yoktu.
Alt frekanlardan yukarı doğru sürekli artan bir frekans bandı.
Bu HB (half-brigde) smps devrelerde trafolar;
trafo materyali, sarım özellikleri, kaçak (leakage inductance) enductans
ile dengelenmiş trafolardır.
Bu nedenle araştırmalarım sonucunda günümüz SMPS teknolojisinin son noktası olan LLC HB smps devrelere yöneldim.
Denemeler için daha fazla şans verdiği için bir hayli bilgi sahibi oldum, tabii teori dışında.
Zira günümüz smps lerinin özel olduğu devrelerde orta frekanslı materyal ile üretilmiş
smpsler yer almıyor ve yüksek frekanslı nüveler de neredeyse sadece sipariş üzerine
üretiliyormuş gibi. Bu nedenle teorisini geçtiğinizde o nüveyi bulamayacak olmak ciddi sorun.
Tabii hazırladığınız proje bazında trafonun siparişini üretici firmalara verirseniz
sorun kalmıyor.
Araştırmalar sırasında ulaştığım
http://www.poweresim.com/index.jsp?source=link
bu sitede oluşturduğum bir devrenin nüvesini Wurth e sorduğumda
o'nun core değil, trafo olduğunu yazdılar, eğer projemi gönderirsem trafosunu
yapıp gönderirlermiş.
LLC HB smps devreler, diğer devrelerde olduğu gibi PWM yöntemini kullanmıyor,
regulasyon için frekans değiştiriliyor, bir tür FM yani.
Bu devrede diğerlerinde olduğu gibi trafo çıkışında SMPS filtre kullanma şartı yok,
ancak primerde resonans frekansını belirleyen Lr ve Cr elemanları var.
Burada 2 yöntem var;
birinde trafo bilinen şekilde primer sekonder primer şeklinde sıralanıyorsa,
Lr bobini kullanılmak zorunda, bu da 300W lar gibi bir güç için EE25 büyüklüğünde bir şey oluyor.
Ancak bazı devrelerde LLC HB olmasına karşın, uygulamada bu bobin kullanılmaz.
Burada bir delinin parmağı olmalı, zira hep kaçınılan kaçak enduktans (leakage inductance)
burada özellikle oluşturularak, primerdeki bu Lr bobini trafo içine alınmış oluyor.
Bu Lr bobini, her iki sarım yönteminde de, trafo enduktansının 1/3 1/10 arasında
oluyor, en çok kullanılan 1/5.
Bu kazanç oranı regulasyon sınırlarını belirliyor aslında.
Devre yüksüz halde bir kaç yüz KHz ler civarında çalışıyor,
yük arttığı zaman güc konumuna göre resonans frekansına doğru yaklaşıyor.
Aşırı akıma girildiğinde de resonans frekansının altına doğru kaydığı için
OL durumu söz konusu oluyor.
Ben bu noktada ETD39 ile 90KHz de 200W a kadar ulaştım.
Bazı yerlerde ETD39 için 400W, ETD44 için 500-600W diyenler görebilirsiniz.
Evet doğrudur, ancak ETD39 100-300KHz üzerinde o güçlere ulaşabilir,
o frekans için de üretici dışında bir yerde nüve bulamazsınız,
zira nüve materyali üreticinin isimlendirme yöntemine göre farklı
uzantılar içerir.
Çalışmalar devam ederken edindiğim bilgileri paylaşmak istedim.
İlgilenecek arkadaşlar için de dökümanlar ekledim.
Selamlar...