DIY Audio Türkiye Forum

[sabitsalınım]

Değil 250W 1KW hoparlör de bağlasan hiçbirşey olmaz.
Bir düğün anfisinde sesi kısıp büyük hoparlörlere 10W göndersek anfiyi tehlikeye mi sokuyor olacakmışız yani?

[djmalan]

Evet sesi kısıncada çıkış gücü düşüyor ,neden bozulmuyor,demekki yüksek hoparlör yükselteci bozmaz.Bu arada en çok hoparlör bozanlar düğün sazcılarıdır. Angaralılar bilir ,elektro sazın gain ayarını sonuna kadar açarlar ,sanki distortion pedalı bağlamış gibi bir ses oluşur ,oda en başta tweeter lar olmak üzere sırayla arıza yaptırır.

[hoparlör]

Amfi çıkış gücü ile hoparlör gücü eski çağlardan beri bir tartışma konusu olmuştur. Ancak kesin bir kural da bulunmamaktadır.

İdealist olmak gerekirse, bir amfi çıkışında saf ohmik bir direçten oluşan hoparlörler görmek ister. Zaten tasarımda da RL=4 ohm deyip geçilir. Ancak gerçekte bir hoparlör hem endüktif hem de kapasitif özellikler gösterirler. Üstelik bu özellikleri de frekansa göre farklı gösterdikleri gibi biraz iş yapıp ısınınca, kabinin havası değişince, yağmur yağdığında felan her daim değiştirerek göstermeye devam ederler. İş güce dayanınca da gene üzerlerinde yazan değerlere göre garip davranışlar içindedirler.

Hani kadınlar biz erkekler için ne kadar anlaşılmaz ve mantık çerçevesi içine konulamaz varlıklar olarak algılanırsa, bir amfinin de kadını hoparlörlerdir. Amfi anlaşılır bir mantıkla sinyali büyütür ve elektrik akımını ses enerjisine çevirmesi için kablo üzerinden -ki kablo da kadının ailesindendir- hoparlöre iletir. Hoparlör de aldığını ne kadar doğru olarak çevirirse o kadar sadık olur. Eğer kadının ailesi olaya düzgün yaklaşırsa, yani crossover cemaatı hoparlör ile amfi arasındaki ilişkiyi düzgünleştirirse, o zaman herkes rahat eder. Yoksa zavallı amficik hoparlör yetmezmiş gibi bir de tıpkı frekansla empedansı oynayan hoparlör gibi crossover'la da uğraşmak zorunda kalır.

Bazı amfiler işi garanti etmek için kendi ailelerini yani aktif filtreleri devreye sokarlar ama o zaman da kendilerini biraz çoğaltmak durumunda kalırlar. Hoparlör ile daha garanti bir ilişki kurulur ama amfinin gücü de ona göre kuvvetli olmalıdır.

Eğer amfi hoparlöre göre güçsüz olursa o zaman tek risk vardır, amfi sınırlarını aşacak şekilde tam sürülürse, o zaman hoparlöre de zarar verebilir. Clipping sorunu amfinin hoparlöre doğru akım göndermesi demektir ki sonunda hoparlör şiddete maruz kalacağından rahmetli olur. Ya da büyük endüktif ve kapasitif yükten dolayı amfi kafayı yiyip ıslık öttürmeye başlayabilir, osilasyon denen bu hadisenin sonucunda da amfi belki kendini koruyabilir ama olan gene hoparlöre olur. Bu durumlarda hoparlör sığınma evleri de olmadığından sonuç üzücü olur. Fakir oğlan zengin kız durumu gibidir, oğlan durumu racona sığdıramaz, delikanlılık aşkına kızı söndürür.

Eğer amfi hoparlörlerden daha güçlü ise durum daha rahattır. Zengin adam yoksul kız mantığında adam kızcağızı ürkütmeden ve de aşırı sürülmelere meydan vermeden en az distorsiyonla durumu idare eder. Sadece müziğin dinamik geçişlerinde yani peak/tepe durumlarında bu anlık güçlere cevap verebilecek bir hoparlör olmalıdır. 150 kiloluk adamla 45 kiloluk kızcağız gerdeğe girerse biraz dikkat etmek amfiye düşer, sigorta vs. aslında bu işe yarar.

Parası ve zamanı bol olan zengin adam zengin kız durumu ise ideal odyofil durumudur. 1500W ile 1000W gücündeki hoparlörleri sürersiniz, ancak en fazla 20-30W ile ortalığı inletirsiniz ve ne hoparlör ne de amfi zorlanır, distorsiyon minimum, ani çıkışlar sorunsuz, bas bol torklu, herkes mutlu...

[djmalan]

Bu kadar güzel anlatılır... Hocam tebrikler...

[elektrosenol]

Kızlık gider,erkeklik baki kalır diyorsunuz.

Öncelikle güzel konu ve ucu yine çok tartışılan bir soruya dayanıyor.''Hoparlörmü amplifikatörden güçlü olmalı yoksa amplifikatörmü hoparlörden güçlü olmalı?''
Burda sanıyorum herkesin ortak olduğu bir nokta ve bilinen birşey var. Hoparlörün ohmik direnci değişik güç reaktanslarında sabit değildir,daha önce bir arkadaşımızda belirtmiş, yani üzerinde 4 ohm yazar fakat bu değer amplifikatör çıkışından hoparlöre müziği/sesi verdiğimizde sabit kalmaz.Sürekli değişkenlik gösterir,alçalır veya yükselir.

Burda soğutucu ve güç kaynağını kurcalamayı bence bırakalım.Her şeyi ideal/olması gerekli olanları kafaya alarak baz alalım.Efendim kullanılan amplifikatörün gücü hoparlörü 3-4 katı olmalı imiş?Bu neye göre yapılan bir kurgulama,hoparlörün kullanılacağı yer neresi, hassaiyet değeri kaç desibel ,dB 1w tamı ölçülmüş ,peak leveldemi ?Amplifikatörün çıkış ohmajı ne?Hoparlörün o güçte distorsiyonu ne,amplifikatörün distorsiyonu ne?Bu gibi sorulara cevap olmadan hemen 3 katı 4 katı demek yersiz(burda malzeme ve kaliteyide baz almak gerekir ki,malzeme+kalite=verim)..Hoparlörün gerçek max. rms dayanma değeri/gücü 60w bağladığınız amplifikatör ise 100w fakat bu amplifikatörde 60w lık bir elektriksel çıkışta yarattığı distorsiyon %0,001 lakin bağladığınız diğer bi rampli olsun ki bunuda hadi hoparlörü fazla inciltmeyelelim,hırpalamayalım diye 40w kullanalım lakin 40 watt anma max. çıkış gücünde bununda distorsiyon oranı %10, soruya gelelim siz hoparlör paralanmasın diye 40w lığımı, yoksa distorsiyon düşük olsun diye 100w lığımı kullanırdınız ?(Bu dediğim ss ampliler için geçerlidir vakum tüplülerde olaylar değişir).

Asıl sorunun ana kaynağına cevap verecek olursak evet hoparlöre göre çok güçsüz bir ampli. kullanmak kimi durumlarda ampli.yede zarar verir hoparlöre de.(Bizzat ikiside yaşanmıştır)
Çok güçlü bir hoparlör karşısında güçsüz bir ampli kullanılması aşırı yüklenmelerde ampli.yi aşırı yorabileceği gibi hoparlörün ampli.ye ters e.m.k. uygulamasını sağlar ve bu sayede çıkışını yakar.
Diğer yandan yine birkaç arkadaşın bahsetmiş olduğu gibi yüksek piklerde ve ampli.nin artık clipping e girmeye başladığı ve girdiği sıralarda hoparlöre DC yollaması olayı bu seferde hoparlörü paralar,yıpratır,yakar.

Burda asıl dikkat çekilmesi gereken hoparlörden ziyade amplifikatördür.Amplifikatörün çıkışı eğer hoparlörden gelebilecek ters e.m.k. ya karşı koyamıyorsa bunu bastırıp revize edemiyor veya kendini koruyamıyorsa, amplifikatör dediğimiz cihaz yanacaktır.Lakin örnektede vermişiniz tda 1554 gibi çıkışı korumalı bir chip ampli. ise kendini koruyacaktır(Çok güçlü hoparlör kullanıp tda 1554 'ü yakan olduğunu duydum-ne kadar gerçek bilemiyorum)-(soğutucu ve güç kaynağına değinmiyorum ).

Ortak olduğumuz bir nokta olması kanısındayım düşük güçlü bir amplifikatöre çok yüksek güçlü hoparlör bağladığımızda çıkışı yanabilir, fakat bu yukarıdada bahsettiğim gibi her amplifikatör için geçerli değildir.Yine hoparlörün omik deklasyonu ile alakalıdır(yani hoparlörün üzerinde 4 ohm yazıyor ise hoparlörün empendansı kendisine enerji verildiğinde sabit kalmayacaktır,değişecektir) burdaki değişmeler buna sebebiyet olabilecektir.