DIY Audio Türkiye Forum

[drhardware]

Ok.. Peki bir preampli yaptın mı? Çünkü açıkçası gaincloneler preamplisiz iyi sonuç vermiyor.

Class A ampli projesinin son hali bu.. Henüz eagle çizimlerini tamamlamadım. Ancak gerek simulasyonda ve gerekse pratikte (kulaklık deneyimi) devre gayet güzel çalışıyor. Sükunet akımı yaklaşık 1.4A! 30v besleme (+/-15v) ile sükunet güç harcaması yaklaşık 45W.. Makul bir rakam sayılır.
İster bu çizimden hareket et, istersen bekle eagle çizimlerimi tamamlayayım. Bu arada benim de işyerim öveçlerde. 4780 ini dinlemek istemem çünkü işyerinde yeterli altyapım yok evde de uygun ortam
Elinden gelen yardımı yaparım, aklına geleni sor.

[resho]

Ok.. Peki bir preampli yaptın mı? Çünkü açıkçası gaincloneler preamplisiz iyi sonuç vermiyor.

anfiyi pre ile hiç kullanmadım. ses kartının çıkışı direk olarak anfinin girişine bağlı vaziyette volumu kullandığım program üzerinden (foobar2000 asio driver ile) ayarlayarak kulanıyorum. belki anfinin aradığı düzgün bir predir, bilemiyorum.

[drhardware]

Genel kanı, gainclone lerin preamp sız çok iyi çalışmadığı yönünde. Dikkat edersen "çok iyi" diyorum. Ama sen sanırım hiç memnun değilsin. Açıkçası eğer mukayesede hiend veya en azından midend bir cihaz kullansaydın ve gainclone şu bakımdan kötü bir sound'a sahip deseydin seni anlardım. Ama bahsettiğin cihaz orta market ve hoparlörlerin de öyle. Eğer bunların altında bir ses kalitesi alıyorsan muhakkak bir sorun vardır.
http://www.sakurasystems.com/products/47amp.html
Israrcı olmak istemem ama, üstteki linkteki cihaz National Overture serisinden bir entegreyle (LM3875) yapılmış ve hiend piyasasını alt üst etmeye yetmiştir. Fiyatı 3500$ civarındadır (güç kaynakları ile birlikte). Çoğu guru tarafından fiyatının çok üzerinde Class A solid state amplifikatörlerle mukayese edilmiş ve daha başarılı bulunumuştur. Hatta bir kaç odyofil gaincard'ı PP lambalı amplifikatörlerden daha kaliteli bulduklarını bildirmişlerdir. Ki mukayese ettikleri amplifikatörler en az 7-8 bin $ aralığındaki cihazlardır.
Demek istediğim şudur ki; Amerika'yı tekrar keşfetmeye gerek yok! Para harcamaya başlamadan önce denenmiş ve başarıya ulaşmış çözümleri bir kez daha gözden geçirmek faydalı olacaktır.
Şu ana kadar "gerçek audio grade parçalarla yapılmış" ve uygun beslemeye bağlanmış bir gainclone'den tamamen tatmin olmayan bir odyofil duymadım. Kağıt üzerinde itiraz edenler çoktur. Ama uygun şartlarda gerçekleştirilmiş bir gainclone'yi dinledikten sonra hepsinin fikri değişmiştir. Diyaudio forumları bu konuda geniş deneyimleri sergiler. Ancak tek kaynak burası değildir. İyi bir araştırmada pek çok değerli inceleme bulabilirsin. Doğrusu mid market bir cihazla gainclone nin mukayesesi sonucunda gainclone nin yenik olması hayret verici bir durum.

Kolay gelsin.

[resho]

İlk dinlemelerimde sesi çok berrak geliyordu. Ama bas yönünden eksiği olduğu için yazılımın mixerinden bası hafif yükseltmek zorunda kalıyordum. Tek handikap bu gibi gözüküyordu. Hoparlörlerim reflex tipte değil, kapalı kutu şeklinde. Bu bas performansını düşürüyorsa da, eski anfimde (tonlarla oynamayı sevmem, bas ve tiz 0'dadır) daha doygun baslar ve buna eşlik eden mid ve tizler elde ediyordum.

Daha sonra oynama yaparım diye 3-4 ay GC'yi kenarda beklettikten sonra geçenlerde besleme katındaki kapasitörlere yenilerini ekledim. 3000 uF'dan 7500'e yükselttim. Belki regüleli çalıştıklarından olacak basta belirgin bir değişim göstermedi. 100nf cap ve 100ohm'luk direnci paralel bağlayarak star grounddan şaseye topraklama yaptım, belki sistem boştayken trafodan kaynaklanan humu engeller diye ama fayda etmedi. Zaten sistem yükte iken en yüksek volümde bile en hafif şekilde bile gürültü yok.

Şu an gayet iyi, belki olması gerektiği gibi ama yeni arayışlarımın sebebi belki kulaklarım renkli sesi tercih etmesi olabilir bilemiyorum. Belki yapacağım mosfetli proje GC'yi aratacak ama denemeden buna karar vermek istemiyorum. İlk projem olduğu ve baya emek harcadığım için yeri ve önemi ayrı benim için. Bu arada Overture serisi power opamplar Class AB olarak mı çalışıyor bilginiz var mı? İnternette şöyle kabaca araştırma yaptım bir bilgiye ulaşamadım.

[drhardware]

Yanlış anlamadıysam "hum" dan bahsediyorsunuz. Hum un temel nedeni şasi döngüsüdür. Bu döngü aynı zamanda modülasyon yaparak sesi bozar. Bas performansının entegreyle bir ilgisi yok. Beslemeyle ilgili olabileceği gibi, geri besleme hattıyla ya da giriş filtresiyle (RC) alakası olabilir.
Şasileme bağlantınıza gelince, sinyal şasisinden besleme şasisine yapılan RC bağlantısına şasi vinci denir. Ancak kullandığın değerler anormal derecede yüksek. Bu bağlantı genellikle 1R/470nF paralel şeklinde yapılır. Aksi takdirde, sinyal şasisi güç şasisine göre yüksekte kalacağı için giriş eşlenikleri dengesiz çalışır, bunun sonucunda DC offset ve asimetrik kesim oluşur.
MOSFET in kendi özelliği yüzünden soundu BJT den farklıdır. Bu anlamda doğal olarak overture serisi entegrelerden de farklı olacaktır. Bu fark iyilik ya da kötülük bakımından değerlendirilemez.
Tümleşik (power opamp) bir yapıyla ayrışık (MOSFET veya BJT discrete) bir yapıyı şu şekilde mukayese edebiliriz;
- Tümleşik yapı tek bir kırmıktır, termal etkiler yapı içerisindeki tüm bileşenler için aynı oranda etkilidir. Çıkış transistörlerinin meydana getirdiği ısı artışı, bunları süren ve onları sürenleri de süren eşleniklere de etki eder. Bu yapıları besleyen sabit akım kaynakları da aynı termal etkilere maruz kalır. Dolayısıyla "termal kaçak" ihtimali 0 dır. Bias akımı ve gerilimi sürekli dengeli ve kontrol altındadır. Oysa ayrışık yapıda, çıkış transistörlerinin maruz kaldığı termal baskı bunları süren transistörler tarafından algılanmaz. Eğer çok iyi bir termal izleme devresi kurulmamışsa, çıkış eşleniklerinin bias noktası zamanla ısısal etkilerden kaymaya başlar. Sonuçta DC offset, harmonik distorsiyonun artışı, termal gürültü, akım gürültüsü, ve dengesizlik sendromları oluşur. Soğuk bir ayrışık amplifikatörle ısınmış bir ayrışık amplifikatör arasında ciddi sound farkı oluşabilir. Bu da, yazla kış, açılışla kapanış arasında fark demektir. Hiend/HIFI jargonunda bu tür cihazlara ait bir "tanımlama" yoktur!
- Tümleşik yapı içerisindeki bütün bileşenler, aynı moleküler yapıdan oluşturulmuştur. Bu yapı belki kapasitif etkilere de yok açmaktadır. Ancak bunun kompanzasyonu da yapılmıştır. Kırmık üzerindeki tüm transistörler doğal olarak "match" dır. Bu, dirençler, indüktanslar ve küçük kapasitörler için de geçerlidir. Ayrıca yapı içerisindeki sabit akım kaynakları neredeyse ideal sabit akım kaynağıdır. Zaten devre açılımlarında bu tür alt devrecikler elektroteknik sembollerle gösterilir. Diğer yandan ayrışık yapıda, komponentlerin tamamı ayrı ayrı kaynaklardan gelmiş olma ihtimalleri de göz önünde tutulursa, birbirinden tamamen uzak yapıdadır. Kazançları, toleransları, kapasitansları tamamen farklıdır. İyi bir dizayncı öncelikle devre elemanlarını belli toleranslar dahilinde "match" etmek durumundadır. Bu tolerans ne kadar küçükse devre o kadar başarılıdır ve o kadar "hi-end" dir.
- Doğal olarak tümleşik yapı, fabrikanın belirlediği sabit bir devredir. Üzerinde modifikasyon yapılamaz, beğenmeseniz de dizayn öyledir. Ancak unutulmamalıdır ki gerek ST nin, gerek TI nin ve gerekse National Semiconductors'un yeteri kadar gelişmiş araştırma laboratuvarları vardır. Özellikle National, analog konusunda dünyadaki en iyi laboratuvarlara sahiptir
- Bir amplifikatör devresinde, giriş tamponları, voltaj amplifikasyonu, akım sürücülerinin sürülmesi, sabit akım ve gerilim kaynakları ve nihayetinde çıkış akım sürcüleri ne kadar kompleks dizayn edilmişse, sesin detayı o kadar iyi verilebilir. Bu genel bir kuraldır. Örneğin, kulaklık amplifikatörü dizaynımdaki 120 ohmluk sabit akım kaynağı ile yukarıdaki dizaynımdaki MOFSET ve saz arkadaşlarından oluşan sabit akım kaynağı arasında ciddi sound farklılıkları olacaktır. Çünkü tek bir direnç esasen sabit akım kaynağı değildir. Ayrşılık amplifikatörlerin %90 ında yer darlığı yüzünden bu tür detaylar es geçilir. Örneğin RAS100 de giriş eşleniklerinin sabit akım kaynakları birer dirençtir. Termal stabiliteleri dikkate alınmamıştır.

Bu arada bir yanlış anlaşılma olmaması bakımından: RAS100 benzeri yapıdaki amplifikatörlere göre oldukça iyi çalışan ve gerçekten HIFI speklerinde bir devredir. Ayrıca Nico usta çok yakın dostum ve gerçekten ÜSTAD dır.
Oysa LM3875 tünmdevresinin giriş eşleniklerinin sabit akım kaynakları şemada da görüldüğü gibi "ideal" dir. Yani aktif kontrol yapılmaktadır.

Bu durumda detayların daha iyi duyulması kaçınılmazdır.
Doğal olarak bu söylediklerim, çok ileri tekniklerle dizayn edilmiş komplike yapılardaki ayrışık amplifikatörlerle ilgili değildir.
Örneğin aşağıdaki linkte yalnızca 8W üretebilen ama gerçekten kaliteli bir dizayn var;
http://www.diyaudio.com/forums/attachme ... 1134298124
Dizayna dikkat edilirse, her aşamasının özenle tasarlanıp her kısımda dengelerin hesaplandığı açıktır. Eğer bu tür bir dizaynı gerçekten audio grade parçalarla yapmaya niyetliysen, her türlü yardımda bulunurum. Termostabilised Class A diyor dizayn eden arkadaş... Eminim sesi oldukça iyidir. Üstelik Class A..

Neyse sanırım konuyu fazla uzattık. Bence GC konusu tekrar ele alınabilir, RAS100 yapılabilir, bu yukarıdaki yapılabilir (widowmaker), veya basitçe benim SE dizayn yapılabilir. Karar senin... Şahsi tercihim GC işinin baştan ele alınması yönündedir. Bu arada LM serisi overture opamplar AB sınıfıdır.

Kolay gelsin.


.

[resho]

Sn dr., belki şu an dinlediğim GC'yi siz dinlerseniz alıp kafama vurursunuz bunu mu beğenmiyon diye

Ciddi bir sorun var şeklinde algılanacak derecede kötü olmamasını yanında aslında çok iyi sayılabilecek bir performansı var. Peki sorun ne diyeceksiniz.. belki tatminsizlik... belki merak... belki acaba daha iyisi olabilirmi tutkusu.. belki hepsi

Şu an için en uygunu class a kulaklık projesi gibi gözüküyor. Bendeki Koss Pro4AA'ya biraz hayat verelim.

Daha sonra olgunluk aşamasına geldiğinde bunun anfi versiyonu üzerinde çalışırım.

[e154]

belkide hoparlörler....

[resho]

belkide hoparlörler....

belki ama... hoparlörlerimden memnunum

[IEEE]

slm resho sanirim ayni devreleri yapmışız seninle hoparlörünün hassasiyeti kaç db ? ben bu devre ile hassasiyeti 86db olan wharfedale marka kolonlarımı tam olarak besleyemedim ve daha sonra nelson passın yaptığı PLH single ended amfiyi denedim..metal irf240 transistör kullandım sonuç çok iyiydi ve tatmin edici idi..yaklaşık olarak senin ve benim yaptığım diğer single ended amfinin 3 katı ses aldığımı söyleyeyim.beslemesi 42 volt çünkü..sana da tavsiye ederim.ayrıca köprü diyottan sonra tavsiyem yerine göre 0.5ohm -1ohm direnci kondansatöre seri bağlaman..böylece şehir şebekesinden kaynaklanan hum gürültüsünü 20db ye kadar engellemiş olursun.ayrıca nelson pass digikey de bulunan panasonic marka kondansatörleri tavsiye ediyor çıkış kondansatörü olarak..çünkü bu çıkış kondansatörleri bir miktar ses bozulmasına neden oluyor..bu günlük bu kadar yazayım sonra devam ederiz başarılar

[resho]

sn IEEE, heralde yanlış anlaşılma oldu. ilk mesajımda bahsettiğim class a devresini yapmadım. yapımı çok basit geldiği için sorayım dedim ne iş diye... Gainclone'nun girişindeki dc blocking için kullandığım kapasitörü bile nasıl devre dşı bırakabilirim onun yolunu araraken çıkış katında kapasitör kullanan bir devreye girişmem imkansız diyebilirim.