errör yazdı:diycılarda bilmezse başka nereye sorunulur ki bu sorular
Google'a bakılabilir, malum Google yoksa yeryüzünde de bulunmamaktadır
Ama sanırım Türkçe kaynak bulmakta sorun var. Tavsiyem benzer devreler 20-25 yıl önce Türkçe Elektor veya ELO Elektronik'te yayınlanmıştı, bakılabilir. Pseudo stereo, stereo genişletme vb. devreler. Ben açıkcası sevmem, seveni de hoş görürüm. Ama surround, 3D vb. bir sürü efektler özellikle ucuz portatif tiplerde sık sık görülür. Nedeni de malumdur, kendi 20 cm aralıklı hoparlörlerinde pek de sahne vs. olmaz, olsa olsa hoplayıp zıplama şevkini artıracak efektlerle kafa bulunur.
Lakin radyonun stereo uygulaması böyle değildir. Birincisi alıcının mono ya da stereo olup olmadığını yayıncı bilemez. Dolayısıyla her iki tip alıcıyla da çalışacak bir yöntem uygulanır. Sol (L) ve sağ (R) kanallar toplanır (L+R) ve gönderilir ama yanında bir de (L-R) ile birlikte. Alıcınız mono ise her iki hoparlörden aynı mono ses yani sağ ve sol kanalların toplamı (L+R) verilir.
Ama alıcı stereo ise sol ve sağ kanalların toplamına (L+R) aralarındaki fark (L-R) eklenerek sol (L) kanal elde edilir, çıkarılarak da sağ (R) kanal elde edilir.
Google biliyor bu işi
http://en.wikipedia.org/wiki/3D_audio_effectİkinci soru için ise ayrı başlığa değil sormaya bile gerek yok, çalışmaz. Çalışsa zaten ortak standart olurdu. Google bile gerek yok